Эдэр суруйааччы, “Саха сирэ” хаһыат бэлиитикэҕэ ырытааччыта Аграфена Кузьмина Сойууска киирбитин бэлиэтээн, төрөөбүт дойдутугар Чурапчыга истиҥ көрсүһүүнү тэрийдэ.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Көрсүһүүгэ суруйааччылар Сэмэн Тумат, Николай Винокуров-Урсун, Баһылай Харысхал, Степан Сивцев-Хамалҕа, Рустам Каженкин, Сэргэх Сэмэй, Сомоҕо, “Алгыс” литературнай түмсүү чилиэннэрэ, төрүт тыл күүһүгэр сүгүрүйэр, айар куттаах дьон кыттыыны ыллылар.
Чурапчы улууһун баһылыга Андрей Ноговицын бэйэтин истиҥ эҕэрдэтин тиэртэ.
“Бүгүҥҥү көрсүһүүбүт иитэр суолталаах. Эдэр киһи Сойуус чилиэнэ буолбута биһиэхэ улахан чиэс. Дьоммутугар-сэргэбитигэр үүнүү-сайдыы суола бара турарын туоһулуур. “Саҥа олох”, “Саха сирэ” хаһыаттартан үүнэн-сайдан тахсыбыт кыыспытын эҕэрдэлиибин.
Биһиги улууспутугар култуураҕа, духуобунаска, суруйааччыларга, айар дьоҥҥо болҕомто ууруллар. Бу саалаҕа Улдьаа Харалы Сойууска киирбитин бэлиэтээбиппит. 2014 с. Сэмэн Тумат норуодунай суруйааччы буолбутун чиэстээбиппит. Ол онтон аан аһыллан, ситиһиилэр сиэтиллэн кэлэн иһэллэр.
Былырыын улууспутугар Мусуой сыла ааспыта. Быйыл История сыла ыытыллар. Элбэх тэрээһиннэр, көрдөөһүннэр буолаллар. 2017 сылга элбэх үбүлүөйдээх дааталар бааллар: суруйааччы Алексей Бродников төрөөбүтэ 100 сылын бэлиэтиэхпит. Дьокуускайга Эрилик Эристиин, Сэмэн Новгородов үбүлүөйдээх тэрээһиннэрэ үрдүк таһымнаахтык аастылар. Бу сайын Чакырга Эрилик Эристииҥҥэ анаммыт ыһыах, Худуоһунньуктар өрөспүүбүлүкэтээҕи ыһыахтара буолуохтаах. Онно барыгытын ыҥырабын”, — диэн кини эттэ.
Хоптоҕо нэһилиэгин баһылыга Дмитрий Дьячковскай:
“Төрөөбүт нэһилиэгин, улууһун ааттатар улахан суруйааччы буолуо диэн эрэнэбит, ситиһиилээхтик үлэлии сылдьарыттан астынабыт, киэн туттабыт. Нэһилиэк ыччатыгар Аграфена холобур буолар. Чурапчыттан айар куттаах дьон үүнэ тураллара үөрдэр”, — диэн баҕа санаатын тиэртэ.
Ону тэҥэ, суруйааччылар эмиэ бэйэлэрин ыллыктаах тылларын тиэртилэр. Сэмэн Тумат: “Аграфена – хас семинар аайы ырытан-ырытан кэлбит оҕобут. Саҥа суруйааччы баар буолбут диэн эҕэрдэлии кэлбит дьоҥҥо махталбын тиэрдиэм этэ. Ити улахан эрэлтэн, үөрүүттэн тахсар. Эдэр суруйааччыга көмө, өйөбүл хайаан да наада”.
Харысхал: “Саамай ыарахан – кылгас кэпсээни суруйуу. Туох баар сүрүн санааны этии, сюжеты судургу, кылгас кээмэйгэ симии уустук. Онон эдэр суруйааччыга илиигин араарбакка, дириҥник хорутан үлэлииргэр баҕарабын, саҥа айымньылары күүтэбин”.
Аграфена урут үлэлии сылдьыбыт “Саҥа олох” хаһыат үлэһиттэрэ күргүөмүнэн кэлэн истиҥник эҕэрдэлээтилэр. Ону тэҥэ, “Алгыс” литературнай түмсүү чилиэннэрэ кэлэн суруйааччылар тылларын-өстөрүн истэн, атах тэпсэн олорон кэпсэтэн, астыммыттарын биллэрдилэр, бэйэлэрин эҕэрдэлэрин тиэртилэр. Эдэр киһи үүнэригэр-сайдарыгар элбэх үтүө тыл этилиннэ, ырыа-тойук иһилиннэ, алгыс тыл ананна. Хоптоҕолор арыылаах алаадьынан, кырылыы кыынньар кымыһынан күндүлээтилэр.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Рустам Каженкин түһэриилэрэ.