Тохсунньу 11 күнүгэр сыл аайы Арассыыйаҕа Ураты харыстанар сирдэр уонна Национальнай пааркалар күннэрэ бэлиэтэнэр.
Саха сиригэр заповедниктары тэрийии туһунан боппуруос өссө сэрии сылларын инниттэн турбута. Ол эрээри бастакы ураты харыстанар сирдэринэн Горнай улууһугар уонна Хаҥаласка 1969 сыллаахха эрэ тэриллибиттэрэ.
Билигин Арассыыйаҕа 12 тыһ. тахса ураты харыстанар сир баар. Өрөспүүбүлүкэҕэ үүнээйилэри уонна кыыллары көрөр-истэр «Усть-Ленскэй» уонна «Өлүөхүмэ» заповедниктара бааллар.
Ураты харыстанар сирдэр сайдар кэскиллэрин туһунан СӨ Айылҕа харыстабылын миниистирэ Сахамин Афанасьев суруналыыстары кытта көрсүһүүгэ манннык бэлиэтээтэ:
— 2020 сылга диэри Саха сирин соҕуруу өттүгэр Нерюнгри оройуонугар «Улахан Токко» уонна Аллара Халыма улууһугар «Эһэлэр арыылара» диэн өссө икки федеральнай таһымнаах заповедник тэриллиэҕэ. Национальнай паарка таһымнаах ураты харыстанар сир Саха сиригэр суоҕа. 2018 сылга өрөспүүбүлүкэ бастакы Национальнай пааркаланар буолла. «Өлүөнэ туруук хайалара» айылҕа паарката уонча сыллаах үлэтин түмүгүнэн научнай экспертнэй холбоһук өйөбүлүнэн государственнай экологическай экспертизаны ааһан, федеральнай таһымнаах Национальнай паарка буолары ситистэ.
«Өлүөнэ туруук хайалара» Айылҕа пааркатыгар кыһыҥҥы туризм сайдар кэскиллээҕин былырыын олунньу ортотугар паарка үлэһиттэрэ айан суолун астаран биэрбиттэригэр, киин куорат олохтоохторо уонна ыалдьыттара хаар ууллуор диэри хото сылдьыбыттара туоһулаабыта.
Бу маны холобурдаан туран, «Өлүөнэ туруук хайалара» Айылҕа пааркатын дириэктэрэ Аркадий Семенов быйыл кыһыҥҥы туризм хайысхатыгар улахан болҕомто ууруллуоҕун туһунан суруналыыстарга билиһиннэрдэ:
— Биһиги быйыл саас 5 тыһ. тахса турист сылдьарыгар суоттанабыт. Онон кэлэр нэдиэлэттэн «остуобаларга» диэри айан суолун астарыахпыт. Батамай үрдүгэр былаһаакка ыраастаан баран, киин куорат 202 микро-оройуонун курдук «Муус куорат» оҥорор былааннаахпыт. Ол эбэтэр дьон-сэргэ «остуолбалары» эрэ көрөн баран барбатын курдук, сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри «Муус куоракка» күүлэйдээн, хатааһылаан, өрөбүллэрдээҕи сынньалаҥнарын тэрээһиннээхтик атааралларын ситиһиэхпит. Онно айылҕа пааркатын аттыгар түөлбэлээн олорор тоҕус нэһилиэк урбаанньыттарын кытта сөбүлэҥ түһэрсэн үлэлэһиэхпит.
Маны таһынан кини Айылҕа пааркатын салалтата ураты харыстанар сирдэр тустарынан сиһилии билиһиннэрдэ. Былырыыҥҥы Экология сылыгар Ил Дархан Егор Борисов ураты харыстанар сирдэр-уоттара кэҥэтиллиитигэр туруорбут соруктара туолан, сыыппара чахчытынан бу сирдэр уопсай иэннэрэ 1 145 мөл. кв. км буолла. Бу көрдөрүүтүнэн Саха сирэ Арассыыйаҕа бастакы миэстэҕэ таҕыста.
Елена ПОТОЦКАЯ,»Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскалар — интернеттэн уонна ааптар түһэриитэ.