Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ И.Н.Емельянов аатын сүгэр “Амма“ тыа хаһаайыстыбатын кэпэрэтиибин астыыр кэмбинээтэ ас-үөл хас да көрүҥүн таһаарар: ыраас ууну кутар, үрүҥ аһы астыыр уонна сыыры оҥорор.
Уута минньигэс
Биир бэйэм кэпэрэтиип маҕаһыыныттан „Амма” бытыылкалаах уутун испитим иккис сылыгар барда. Үчүгэйэ сүрдээх. Ыраас уу сыаҕын астыыр салааҕа 1977 с. үлэлиир Матрена Слепцова уон сэттис сылын салайар.
— Сайыҥҥыга тэҥнээтэххэ, ууну батарыы арыый аччаата да буоллар, күҥҥэ 20 лиитирэлээх сүүсчэкэ бытыылка барар, — диир кини. — Ууну кутары таһынан араас сироптары, барыанньалары, утахтары оҥоробут. Онуоха отону, моонньоҕону, дьэдьэни нэһилиэнньэттэн тутар буоламмыт, дьон сир аһа дохуот киллэринэр салаа буоларын үчүгэйдик өйдөөтө.
Сылга 5 тыһ. туонна үүт
Дмитрий Захаров сэбиэдиссэйдээх, эдэр исписэлиис Елизавета Степанова маастардаах үүт сыаҕын кэлэктиибэ эдэр, үлэлииргэ көхтөөх, саҥаны айарга-тутарга бэлэм. Сайыҥҥы үүттүгэннээх кэм төһө да түмүктэннэр, күннэтэ аҕыс туонна үүт Соморсунтан, Мээндигиттэн, Абаҕаттан, Бөтүҥтэн аҕалыллан, үрүҥ ас арааһа буолан тахсар. Сыах сүрүн кыһалҕатынан астыыр тэрил уонна дьиэ-уот эргэрбиттэрэ буолбут. Онон кэпэрэтиип эдэр салайааччыта Айысен Черноградскай базаны тупсарыыга үлэтин саҕалаабыт. Быйыл Тыа хаһаайыстыбатын уонна ас-үөл бэлиитикэтин министиэристибэтин граныгар кыайан, суулуур тэрили ылбыт. Ити курдук астыыр линия сыыйа саҥардыллан иһэригэр эрэниэҕиҥ.
Сыыр билиниини ылла
Ааспыт өттүгэр сыыры Өлүөхүмэҕэ эрэ оҥорор буоллахтарына, билигин Амма асчыттара — маастар Елизавета Степанова, оператор Александр Громов бу идэни бэркэ баһылаатылар. Алтайтан сүөһү аҕалсыбыт Николай Борисов этэринэн, Амма сыырын бэл, алтайдар сөбүлээбиттэр, олус үчүгэй амтаннаах диэбиттэр.
— Быйыл 3,2 тыһ. киилэ сыыры оҥорор былааммытын лаппа куоһардыбыт, элбэх быыстапкаларга кыттан, сэҥээриини ыллыбыт, — диир кэпэрэтиип салайааччыта Айысен Черноградскай. — Сыырбыт Амма эбэ кытылыгар мэччийэр сүөһү үүтүнэн оҥоһуллар буолан, ураты амтаннаах.
Кэпэрэтиип сайын ахсын оскуола оҕолорун көмөлөһүннэрэр үгэстээх. Быйыл уон оҕо ууну кутууга, сыыры оҥорууга үлэлээн, хамнас аахсан астыммыттар. Оҕолор бэйэлэрэ тутан-хабан көрдөхтөрүнэ, сыаналыы үөрэнэллэрэ чахчы. Дьэ бу курдук, „Амма“ кэпэрэтиип олох ирдэбилигэр сөп түбэһиннэрэн, тигинэччи үлэлии-хамсыы олорор. Асчыттар үрүҥ ас, ыраас уу салааларын үчүгэйдик баһылаатылар, аны Абаҕа буойуната үлэҕэ киллэрилиннэҕинэ, эккэ ылсыахтара. Онон, кэпэрэтиип бородууксуйа батарыллар эйгэтин кэҥэтэн, Амма сэл. остолобуой тэрийэр итиэннэ Уус Маайа улууһугар уонна Дьокуускайга дьоҕус маҕаһыыннары арыйарга үлэлэһэр. Москубаҕа ыытыллыбыт “Көмүс күһүн – 2017” быыстапкаҕа кэпэрэтиип дьэдьэн барыанньатынан уонна сыырынан кыһыл көмүс мэтээли ылла!
Наталья БУБЯКИНА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru. сайтыгар анаан.
Астыыр кэмбинээт көхтөөх кэлэктиибэ
Амма сыыра