Өрөспүүбүлүкэ быйылгы сыллаах бүддьүөтүн сокуонугар бастакы уларыйыы киирдэ. Ол курдук, бүддьүөт дохуоттаах чааһа 250 мөл. солк. эбиллэн, 170 млрд солк. тэҥнэстэ. Бу туһунан Үп миниистирэ Валерий Жондоров Ил Түмэн пленарнай мунньаҕар иһитиннэрдэ.
Аграфена Кузьмина, «Саха сирэ» хаһыат, www.edersaas.ru
Миниистир Валерий Жондоров бэлиэтииринэн, бу 250 мөл. солк. хаарбах дьиэттэн дьону көһөрүү бырагырааматынан судаарыстыбаннайа суох тэрилтэттэн (“РИК+” хампаанньаттан) үбүлээһин быһыытынан киирбит. Санатан эттэххэ, 2013 с. “АЛРОСА” хампаанньа 7 % акциятын атыыга таһаарбыппыт түмүгэр өрөспүүбүлүкэбитигэр 18 млрд солк. кэриҥэ харчы киирбитэ. Онтон 6,4 млрд солк. хаарбах дьиэттэн дьону көһөрүү бырагырааматыгар угуллубута. Миниистир бэлиэтииринэн, бу суума үс сыл устата туһаныллан, билигин өссө бүддьүөккэ 250 мөл. солк. түһэн, 250 мөл. солк. хаалла.
Оттон бүддьүөт ороскуоттаах чааһа 2,6 млрд солк. үрдээн, 176,6 тэҥнэстэ. Холобур, суол фондатыгар быйылгы сылга 416,8 мөл. солк. эбилиннэ. Ити эбиллии былырыыҥҥы сылга кыайан туһаныллыбакка хаалбыт үбүлээһини көрүү түмүгэр таҕыста. Иккиһинэн, инвестбырагырааманы чуолкайдааһын барда. Былырыын түһэрсиллибит хантараактартан 539,1 мөл. солк. быйылгыга көһөн биэрбитин түмүгэр, ити эбиллии таҕыста. Үсүһүнэн, Аммаҕа буолуохтаах сэттис төгүлүн ыытыллар Саха сирин норуоттарын спортивнай оонньууларыгар 250 мөл. солк. көрүлүннэ. Манна даҕатан эттэххэ, бу оонньуулары ыытыыга 2018-2019 сс. бүддьүөт былааныгар эмиэ уларыйыылар киирдилэр. Төрдүһүнэн, дьиэ-уот, коммунальнай хаһаайыстыбатыгар тарыыбы тэҥнээһиҥҥэ эбии 1,4 млрд солк. былааннанна.
Маны сэргэ, судаарыстыба тэрилтэлэргэ биэрэр мэктиэлээһинигэр уларытыы киирдэ. Холобур, “Якутия” авиахампаанньаҕа бэриллэр мэктиэлээһин 103,7 мөл. солкуобайтан 139,9 мөл. солк. диэри улаатта. Ону таһынан, 2,5 млрд солк. диэри суума хоту дойдуга рейстэри оҥороругар судаарыстыбаннай мэктиэлээһин быһыытынан бэрилиннэ.
Бүддьүөт дефицитэ 2,4 млрд солк. эбиллэн, 6,6 млрд солк. буолла. Дефицит Бүддьүөт кодексын нуорматын иһинэн сылдьар. Онон куттала суох. Миниистир этэринэн, дефицит 1,9 млрд солкуобайа былырыыҥҥы сылтан хаалбыт үбүлээһинтэн сабыллыахтаах.
Ил Түмэн бүддьүөккэ, үпкэ, нолуокка, сыана бэлиитикэтигэр уонна бас билиигэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Юрий Николаев бэлиэтииринэн, бырабыыталыстыба федеральнай субсидиялартан 4 млрд солк. тахса суума түспүтүнэн судаарыстыбаннай бырагыраамаларга уларытыыны киллэрбит. Бэлиэтээн эттэххэ, бу тус сыалга туһаныллар суума буолар. Оттон норуот дьокутааттара бүддьүөккэ түөрт уларытыыны бигэргэттилэр. Биирдэстэринэн инвестбырагыраамаҕа Баатаҕай Алыытыгар оскуола тутуутугар 10 мөл. солк. көрүллүбүтэ буолар.
Пленарнай мунньахха Ил Дархан Егор Борисов дьокутааттар ыйытыыларыгар хоруйдаан, өрөспүүбүлүкэ атын регионнардааҕар судаарыстыбаннай иэһи нуорма иһинэн тута сылдьарын бэлиэтээн эттэ. Даҕатан эттэххэ, былырыыҥҥы сыл түмүгүнэн СӨ Үбүн министиэристибэтэ үбү көдьүүстээхтик туһаныыга үрдүк сыанабылы ылан турар. “Ити, бастатан туран, үбүлээһини дьэҥкэ оҥорор туһугар үлэлэспиппит, дефицити, судаарыстыбаннай иэһи хонтуруолга тута сылдьарбыт түмүгэр ситиһилиннэ. Үп министиэристибэтэ РФ үбүн министиэристибэтин кытары күүскэ үлэлэһэр, үгүс регион итини ситиһэ илик”, — диэн бэлиэтиир Егор Афанасьевич.
Аграфена Кузьмина, «Саха сирэ» хаһыат, www.edersaas.ru