Бүгүн Өрөспүүбүлүкэтээҕи медиакииҥҥэ Социальнай инновациялар кулууптара мунньахтаата. Мунньахха СӨ бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Евгений Чекин кыттыыны ылла.
Бу маннык кэпсэтэр, ырытыһар былаһааккалар баар кыһалҕалары ис-тас өттүттэн көрөн баран, ханнык быһаарыы баарын буларга, күүһү түмэргэ көмөлөһөллөр. Уопсастыба сайдыытыгар, сомоҕолоһуутугар биир-икки киһи эрэ буолбакка, хамсатар күүстэр – уопсастыбаннай түмсүүлэр, араас инновационнай бырайыактар бииргэ холбоһон үлэлииллэрэ үтүө түмүктээх буолар. Ол иһин, өрөспүүбүлүкэ 100 сылын көрсө, уруккуттан үлэлии сылдьар, бастыҥ бырайыактаах уопсастыбаннай түмсүүлэр үлэлэрин көрдүлэр.
Мииринэй оройуонун дьаһалтатын социальнай бэлиитикэҕэ управлениетын исписэлииһэ Аида Трифонова Үтүө санаа эстафетатын туһунан кэпсээтэ. Эстафетаҕа 600-н тахса киһи кыттыбыт, 23 тэрээһини (субуотунньуктары, аһымал аахсыйалары, бэтэрээннэргэ көмөнү, о.д.а.) ыыппыттар.
“Семья для ребенка” пуонда дириэктэрэ Ольга Вешникова тулаайах оҕолор дьиэлэрин бүтэрээччилэргэ көмөлөһөр үлэлээх. Бу оҕолор бары кэриэтэ 9-с кылаас кэнниттэн үөрэммэттэр, идэ ыларга, үлэ буларга улахан уустуктары көрсөллөр. Ол иһин үгүстэрэ буруйу оҥорон хаайыыга түбэһэллэр, кыргыттар оҕолонон олороллор. Пуонда кинилэргэ көмөлөһөр “настаабынньыктааһын” уонна “волонтердааһын” диэн ньымалары үлэлэппит. Холобур, биир саастыылаахтара волонтердаан көмөлөһөр кыахтаах буоллахтарына, настаабынньык сиппит-хоппут, олоххо суолун булбут киһи. Кини сүбэлээн-амалаан, өйөөн, олох олорорго үөрэтэр, көмөлөһөр киһи буолуохтаах.
“Подросток” түмсүү дириэктэрэ Лариса Подголова ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит дьоҥҥо, ыалларга “Прикосновение” диэн киини арыйбыт. Манна кинилэргэ араас көмө оҥоһуллар: суунууттан-тарааныттан саҕалаан, үөрэнэллэригэр, үлэ булалларыгар, оҕолору сынньатарга тиийэ.
Сунтаар улууһугар социальнай эйгэни сайыннарар “Түмэн” уопсастыбаннай түмсүү “Өрөспүүбүлүкэ кэскиллэрэ” диэн бырайыактаах. Кэрэхсэбиллээҕэ диэн, манна ыччат кыттар. “Түмэн” 200-тэн тахса ыччаты түмэр. Кинилэр олорор сири ыраастааһыҥҥа, кыаммат ыалларга көмөлөһүүгэ бэйэлэрин кылааттарын киллэрэллэр.
“Элбэх оҕолоох ыаллар” хамсааһын бэрэссэдээтэлэ Ульяна Скрябина үгүс төрөппүттэр биһирэбиллэрин ылбыт “Кэлээскилэр параадтарын” туһунан кэпсээтэ. Бу куонкурус дьиэ кэргэн сыаннастарын сөргүтэргэ, оруолун үрдэтэргэ көмөлөөх.
Кинилэр этиилэрин истэн баран, Евгений Чекин улахан үлэни ыыталларын бэлиэтээтэ. Ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит киһиэхэ чопчу көмө наадатын ыйда. Онуоха үөһэттэн көмө кэлэрин күүппэккэ, уопсастыба илиитин уунуохтаах.
Мунньах кыттыылаахтара маннык уопсастыбаннай көҕүлээһиннэри систиэмэлиир наадалааҕын бэлиэтээтилэр. Хас биирдии улууска, нэһилиэккэ уопсастыбаннай үлэни ыытарга туох нааданый? Актыыбынай, көхтөөх дьон. Кинилэри иитэр, үөрэтэр, көҕүлүүр систиэмэлээх үлэ наада диэн түмүккэ кэллилэр. Манна көрдөрөр-иһитиннэрэ сириэстибэлэр оруоллара кырата суох.
Маннык мунньахтар өссө да ыытыллар буолуохтара. Бу – үлэ саҕаланыыта эрэ.
Ангелина ВАСИЛЬЕВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Николай Необутов түһэриитэ.