УЛУУС БАҺЫЛЫГЫН БЫЫБАРДАРА: Биэтэк чугаһаата

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Аны уонча хонугунан Дьокуускай куоракка, аҕыс улууска, 215 нэһилиэккэ (куораттарга) баһылыктар, тоҕус улууска, 281 нэһилиэккэ депутаттар талыллыахтара. Кандидаттар бүтэһик эргииргэ тахсан, илин-кэлин түсүһэн эрэллэр. Хайалара норуот эрэлин ылан, биэтэккэ бастакы кэлбитин балаҕан ыйын 10 күнүгэр билиэхпит. Оттон билигин киин куораппыт уонна аҕыс улуус баһылыгын быыбарыгар бүтэһик эргииргэ хайалара тиийбитин ылан көрүөҕүҥ.

edersaas.ru 


Быйыл аҕыс улууска, Ньурбаҕа, Үөһээ Бүлүүгэ, Бүлүүгэ, Дьааҥыга, Өймөкөөҥҥө, Орто Халымаҕа, Томпоҕо, Мэҥэ Хаҥаласка, Дьокуускай куоракка баһылыктар талыллыахтара. Бу быыбардарга барыта 53 киһи кытта сылдьар. Саамай элбэх сайабылыанньа Дьокуускай куоракка киирбитэ. Манна 10 кандидат турбута.

Баартыйаларынан ылан көрдөххө, “Биир Ньыгыл Россия” – 9, “Сиэрдээх Россия” – 5, “ЛДПР” – 2, “КПРФ” – 1 кандидаты туруордулар. Уонна 36 киһи “самовыдвиженец” аатын сүктэ. Мантан салгыы Дьокуускай куораты, хоту, Бүлүү бөлөх, илин эҥэр улуустары туспа тутан көрүөххэ.

Дьокуускайга

Киин куораппыт быыбарыгар саамай элбэх кандидат кытынна диэтибит. Манна түөрт баартыйа бэйэлэрин дьонун туруорда. Ол курдук, “биир ньыгыллартан” быйыл саас праймериска  куоластааччылар 86,25 % ылан, Айсен Николаев тахсыбыта, “сиэрдээхтэртэн” – Саха сиринээҕи экономика, быраап институтун кафедратын сэбиэдиссэйэ Денис Васильев, “коммунистартан” – Дьокуускайдааҕы өрүс пордун салайааччыта Радий Васильев, “либерал-демократтартан” – предприниматель, дьокутаат Гаврил Парахин кыттыахтара.

Кинилэри таһынан алта киһи бэйэлэрин кандидатураларын туруоруммуттара: “Радиокиин” генеральнай дириэктэрэ Александр Дежнев, “Киин ЖЭУ” салайааччыта Иван Захаров, Хоруупсуйаны утары охсуһар уопсастыбаннай түмсүү салайааччыта Элеонора Новгородова, предприниматель Иван Степанов, “ТСК+” ХЭУо инженерэ Сергей Субурусскай, “Город ТВ” дириэктэрэ Евгений Зайцев. Ол эрээри илии баттааһын түһүмэҕин (өскөтүн бэйэ кандидатуратын туруорунар буоллахха, хайаатар да өйүүр дьонноох кэлиэхтээххин, итини барытын илии баттааһыннаах испииһэгинэн бигэргэтиэхтээххин) кыайан ааспакка биэтэктэн туораатылар.

Онон баартыйалар эккирэтиннэрэр дьоно суох бэйэлэрин икки ардыларыгар киирсэр буоллулар. Ол эрээри бу испииһэктэн ойуччу турар “фаворитынан”, биллэн турар, билиҥҥи мэр Айсен Николаев буолар. Айсен Сергеевич бу саас иккис болдьоҕор барыаҕын туһунан иһитиннэриэҕиттэн, кинини кытары ким күрэс былдьаһыаҕа киэҥник ырытылынна. Кинилэр истэригэр Владимир Федоров, Анатолий Кырджагасов, Эрнст Березкин ааттара иһиллэн ааспыттара. Ол эрээри хайалара да быыбарга кыттарга санамматылар.

Даҕатан эттэххэ, 2012 с. Айсен Николаев сүрүн “оппоненнара” Владимир Федоров, Сергей Черных, Анатолий Кырджагасов бу сырыыга кинини өйүүллэрин биллэрдилэр. Ити эмиэ улахан ­оруоллаах.

Хотугу улуустарга

Хотугу улуустартан быйыл Дьааҥыга, Өймөкөөҥҥө, Орто Халымаҕа, Томпоҕо баһылыктар быыбардара буолар. Бу улуустарга үстүү-алталыы кандидат кыттарга бэлэмин биллэрбитэ. Кинилэртэн биирдии эрэ киһи сыыйылынна (Томпоҕо, Өймөкөөҥҥө). Онон быйыл аҕытаассыйа хайа да улууска көхтөөхтүк бара турар.

Билигин олорор баһылыктартан хайалара киирсэрий? диир буоллахха, Өймөкөөҥҥө уонна Орто Халымаҕа билигин баһылыктыы олорор Михаил Захаров уонна Евгений Слепцов кытта сылдьаллар. Өскөтүн Михаил Михайлович иккис болдьоҕор барар буоллаҕына, Евгений Михайловичка бу – номнуо үһүс быыбара.

Оттон Томпо, Дьааҥы баһылыктара Георгий Герасимов, Виктор Павлов быйылгынан тохтуулларын биллэрбиттэрэ. Манна даҕатан эттэххэ, Виктор Герасимович 2002 с. баһылыктаан үһүс болдьоҕун толордо. Бээ, өрөспүүбүлүкэбитигэр 15 сыл устата баһылыктаабыт аҕыйах эбээт. Онон кандидаттарга Владислав Ивановка, Владимир Максимовка, Гаврил Чириковка икки бүк эппиэтинэс.

Тус бэйэм нэһилиэк баһылыктара улуус баһылыгын быыбарыгар төһө көхтөөхтүк кытталларын уруккуттан кэтээн көрөбүн. Бу түөрт улуустартан Томпоҕо Байаҕантай нэһилиэгин баһылыга Яков Степанов, Өймөкөөҥҥө Уус Ньара бөһүөлэгин баһылыга Василий Ефимов кытта сылдьаллар.

Бүлүү сүнньүгэр

Бүлүү бөлөх улуустарга, үгэс курдук, икки баартыйа илин-кэлин түсүһэр. Өскөтүн Үөһээ Бүлүүгэ “биир ньыгыллар” эрэ кандидатураны (бу баартыйаттан билигин баһылыктыы олорор Владимир Поскачин турбута) туруорбут буоллахтарына, Бүлүүгэ, Ньурбаҕа “биир ньыгыллары” кытары “сиэрдээхтэр” бэйэлэрин дьоннорун астылар.

Ньурбаҕа аҕыс киһи докумуонун биэрбититтэн үс кандидакка аккаастаатылар. Бэйэлэрин кандидатураларын туруоруммут Иван Николаев уонна Анатолий Товаров илии баттааһын хомуйуутун кыайан ааспатылар. Ону сэргэ, “Сиэрдээх Россия” баартыйаттан киирбит, Ньурба улууһун баһылыгынан үлэлии олорбут Борис Попов бүлүтүөн испииһэгит­тэн сотулунна. Санатан эттэххэ, Борис Николаевичка бу кыһын хоруупсуйаҕа дьыала тэриллэн, улуус баһылыгыттан суут уурааҕынан тохтотуллубута. Төһө да дьыала тэрилиннэр, “сиэрдээхтэр” Борис Попову кандидат быһыытынан туруорбуттара. Ол эрээри аҕыйах хонуктааҕыта буолбут суукка аккааһы ыллылар. Онон билигин баартыйаттан туруорар киһилэрин көрдөнө сылдьаллар.

Дьэ, онон бу улууска билиҥҥитэ биэс киһи – “самовыдвиженецтэр” Ньурба улууһунааҕы баай-дуол сыһыаннаһыытын уонна муниципальнай закупка кэмитиэтин бэрэссэдээ­тэлэ Андрей Антонов, Дьаархан нэһилиэгин баһылыга Александр Иванов, Ньурба улууһун баһылыгын солбуйааччы Иван Никифоров, “Интехстрой” тэрилтэ ди­риэк­тэрин солбуйааччы Владимир Павлов уонна “Биир ньыгыл Россияттан” Ньурба куорат баһылыга Алексей Иннокентьев кыттыахтара.

Оттон Бүлүүгэ уопсайа биэс киһи регистрацияламмыта. Билигин баһылыктыы олорор Сергей Винокуров иккис болдьоҕор барда. Кини “сиэрдээхтэртэн” турар. Кини бастакы солбуйааччыта Василий Лукин “биир ньыгыллартан” киирсиэҕэ. Предприниматель Александр Григорьев, ОДьКХ департаменын салайааччыта Гаврил Наумов, Бүлүүтээҕи педагогическэй колледж дириэктэрин солбу­йааччы Еремей Чиряев ханнык да баартыйата суох бэйэлэрин кандидатураларын туруоруммуттара. Үһүөн регистрацияны ааспыттара.

Үөһээ Бүлүүгэ, этэн аһарбытым курдук, билигин үлэлии олорор Владимир Поскачин иккис болдьоҕор барда. Кинини кытары “Сахатранснефтегаз” АУо Үөһээ Бүлүүтээҕи учаастагын начальнига Владимир Николаев уонна ХИФУ-тан Практическай психология киинин ди­риэк­тэрэ Юлия Семенова кыттыахтара. Икки “самовыдвиженец” Николай Алексеев, Семен Михалев бүтэһик эргииргэ кэлэн туораатылар.

Илин эҥээргэ

Илин эҥээргэ улуус баһылыгын быыбара быйыл Мэҥэ Хаҥаласка эрэ ыытыллыаҕа. Аммаҕа былырыын буолбута, оттон Тааттаҕа, Чурапчыга эһиил ыытыллыаҕа.

Мэҥэ Хаҥалас баһылыгын быыбарыгар биэс киһи докумуонун туттарбыта. Кинилэртэн үс киһи баартыйанан кыттыаҕа: “ЛДПР”-тан “Грундфос” тэрилтэ регионнааҕы бэрэстэбиитэлэ, Томмот куорат депутата Андрей Зыбцев, “Сиэрдээх Россияттан”, билигин Майа нэһилиэгин баһылыга Тимофей Нестерев уонна “Биир ньыгыл Россияттан” билигин баһылыктыы олорор Николай Старостин. Ону таһынан, “СУ-98” тутуу тэрилтэтин дириэктэри солбуйааччы э.т. Никифор Афонскай, биэнсийэлээх Владимир Максимов бэйэлэрин кандидатураларын туруоруммуттара. Владимир Максимов эмиэ илии баттааһынын хомуйуутун кыайбакка, биэтэктэн туораата. Онон үс баартыйалаахтары кытары Никифор Афонскай соҕотох “самовыдвиженец” буолуоҕа.

Аграфена КУЗЬМИНА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru 

Хаартыска: интэриниэттэн

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0