Ааспыт нэдиэлэҕэ Дьааҥы улууһугар СӨ толоруулаах былааһын кытта саамай түгэх, Суордаах нэһилиэгэр отчуокка бара сылдьан, спортивнай саалаҕа дьону кытта кэпсэтэ олордохпуна, сааһыра барбыт дьахтар кэлэн: “Миигин кытта барсан быыстапката көр”, — диэн хоһугар ыҥыран илдьэ барбыта. Ханнык баҕарар тыа сирин уһук нэһилиэгин оскуолатын быыстапкатын курдук ини диэн, дьиҥэр, испэр улаханнык сэҥээрбэтэр да, барыстым.
Людмила Попова, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru/
Уһун синньигэс көрүдүөр устун бара түһээт, бэрт дьоҕус хоско киирдибит. Көннөрү быыстапка буолуо диэбитим баара, букатын атын көстүү буолан биэрдэ — көрүөхтэн эриэккэс үлэлэр. Оҕолор оҕуруонан үлэлэрэ эбит. Бу өҥүн, дьүһүнүн таба тайаммыттарын. Букатын маастардар үлэлэрин курдук.
Христина Иннокентьевна Григорьева оскуолаҕа 1976 сылтан ыла үлэлиир. 1983 сыллаахха куруһуок үлэлэтэн саҕалаабыт. Онтон ыла биир да сыл илиитин араарбакка оҕолору кытта дьарыктанар эбит. Оскуолаҕа оҕо ахсаана аҕыйах буолан, 5-10 кылааска диэри 12 кыыс үөрэнэриттэн, тоҕуһа Христина Иннокентьевна куруһуогар умсугуйан туран дьарыктаналлар эбит.
“Бу барыта иитиллээччилэрим 2016 сыллааҕы үлэлэрэ. Ахсыс кылаас үөрэнээччитэ Таня Васильева “Инникигэ хардыы” научнай-практическай конференцияҕа “Саха дьахтарын былыргы киэргэлэ” диэн үлэнэн, улууска иккис миэстэ буолбута. Прикладной көрүҥҥэ маҥнайгы миэстэ суох этэ. Иккис миэстэни Сартаҥ оскуолатын үөрэнээччитин кытта үллэстибиттэрэ. Кыргыттарым умсугуйан дьарыктаналлар. Өҥүн дьүөрэлииргэ үөрэтэбин. Арыт бэйэлэрэ бэркэ аттаран таһаараллар. Уруһуйдарын араас литэрэтиирэни хасыһан булабыт. Клетка тэтэрээккэ уруһуйдаан биэрэбин. Ону көрөн оҕолор бэйэлэрэ оҥороллор”, — диэн Христина Иннокентьевна иитиллээччилэринэн киэн тутта кэпсиир.
Аны матырыйаалын Дьокуускайга, Баатаҕайга быыстапкаларга, куонкурустарга бардахтарына бэйэтин харчытынан атыылаһар эбит. Дьиҥнээх тирии, таастар, чешскай оҕуруо бас быстар сыаналаах. Ону ол диэбэккэ, сыллата бэйэтин сиэбиттэн 30-40 тыһ. солк кутар эбит. Оҕолор оҥоһуктарын атыылаан онтон эмиэ эбинэллэр үһү. Оҕолор сороҕун анал станогунан, сороҕун илиинэн тиһэллэр. 28 омук киэргэлин айаллар! Аны хаачыстыбаларын туһунан этэ да барыллыбат. Букатын маастардар үлэлэрин курдук. Көрүөхтэн кэрэ, дьэрэкээн бэйэлээх киэргэллэри Дьокуускай куоракка үөрэнээччилэр ситиһиилэрин быыстапкатыгар хаста даҕаны туруорбуттар. “Азия оҕолоро” норуоттар икки ардыларынааҕы оонньуулар чэрчилэринэн ыытыллар куонкурустарга хас да төгүл миэстэлэспиттэр. Былырыын бухатыыр куукулалары оҥорон ыытан, өрөспүүбүлүкэҕэ үһүс буолбуттар. Икки төгүл Москваҕа ыҥыран көрбүттэр да, айанын төлөбүрэ кыаллыбакка, барбакка хаалбыттар.
Билигин сааскы сынньалаҥнарын долгуйа кэтэһэллэр. Ол курдук, Баатаҕайга ыытыллыахтаах улуустааҕы быыстапкаҕа кыттарга ох курдук оҥосто сылдьаллар. Тус бэйэм, дьиҥнээх талааннар тыа сиригэр бааллар диэн уот харахха этэллэр эбит диэн түмүккэ кэллим. Ким билиэй, баҕар, кинилэртэн кэнэҕэс саха маастардара үүнэн тахсыахтара.
Людмила Попова, “Саха сирэ” хаһыат, https://edersaas.ru/