Дьон санаата: «Тыгын Дархаҥҥа» уһуллуу — ытык иэспит»

Бөлөххө киир:

«Тыгын Дархан» киинэ Туймаада хочотугар уһуллар буолбутугар, чугас улуустартан дьон анаан-минээн кыттаары кэлбит. Кинилэр санааларын манна түмтүбүт.


Тумарча, суруйааччы:

—Даланныын 7 сыл Хахыйахха ыаллыы олорбуппут. Онно олорон икки улахан романын: “Тыгын Дарханы” уонна “Дьылҕам миэнэ” суруйбута. Ол историятын үчүгэйдик билэбин, киэһэ ахсын кэпсэтэр этибит. “Архыыпка матырыйаал баҕас баар эрээри, быыл бөҕөтүн сиир дьиикэй үлэ. Доруобуйам кыайдаҕына, салгыы үлэлиэм” диир этэ. Суруйааччы буолуоҕуттан өлүөр диэри бииргэ сылдьыбыппыт.

Роман саҕаланыытыгар Тыгын Дархан улуустартан дьону ыҥыртаан, барыларын түмэн, ыһыах ыһара ойууланар. Ол бэлиэ түгэн киинэ буолан эрэрэ саха норуотугар устуоруйа, бэлиитикэ, норуоту түмүү да өттүнэн олус улахан суолталаах. Ол иһин, доҕорум өлбөт-сүппэт айымньытыгар анаан уһулла кэллим. Хомойуох иһин, олус эрдэ, 70-гар да тиийбэккэ, олохтон туораабыта. Мин бэйэм 83-с хаарбын ууллардым.

Елена Николаева, Нам олохтооҕо:

—Эдьиийбинээн бырааһынньык курдук санаан, үөрэн-көтөн, анаан кэлбиппит. Миигин Намтан ыҥыран ылбыта. Кинигэтин аахпытым, Даланы олус сөбүлүүбүн. Киинэ тахсарын туһунан истэн олус үөрбүтүм. Биирдэ буолар историческай түгэни мүлчү туппакка, туох эрэ көмөлөөх буолаары, оҕуруоту быраҕан туран, гражданскай иэспит курдук санаан кэллим. Биһиги өбүгэлэрбит олохторун көрдөрбүттэригэр устааччыларга махтанабын.

Бэҕэһээ сарсыарда 8 чаастан киэһэ 9-ка диэри сылдьан, тэмтээкэйдии сылдьар буолуохпутугар диэри сылайан, таҥас да устар сэниэтэ суох буолан, куоракка маннык таҥастаах тиийбиппит. Дьон көрүү-истии бөҕө. Өбүгэбит таҥаһыттан тоҕо кыбыстыахпытый, хата, киэн тутуннубут. Артыыстар килиэптэрэ олус ыараханнык бэриллэр эбит диэн өйдөөтүбүт.

Айбыына Сайда Сырдык, Хаҥалас улууһа:

— Арҕаа Хаҥаласка Дьэр диэн нэһилиэктэн төрүттээхпит. Дьиҥинэн, Истээх диэн сиртэн булбуттар, Тыгын уҥуоҕун. Ийэбинэн чугас аймахтарым онтон төрүттээхтэр. Онон Тыгын сыдьаана буоларым быһыытынан, сахаларга сүҥкэн улахан суолталаах киинэҕэ уһулларбыт, историческай түгэҥҥэ кыттыһарбыт, бэйэбит кыра да кылааппытын киллэрэрбит — ытык иэс, чиэс буолар.  Бу киинэнэн сибээстээн, элбэх омуктар саха ноуротун туһунан билиэхтэрэ, сыаналыахтара.

Ангелина ВАСИЛЬЕВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0