Бу күннэргэ Саха сиригэр Соҕуруу Корея Канвондо провинциятын ссирым (кэриэй тустуута) ассоциациятын бэрэсидьиэнэ Ким Ки Хан салайааччылаах спортивнай дэлэгээссийэ ыалдьыттаата.
Тулууру, дьулууру, хорсун санааны эрэйэр национальнай тустууларын ордук ыччат дьон сүрдээҕин сөбүлүүр, үрдүктүк тутар. Кореяҕа ханнык баҕарар национальнай бырааһынньык эргийэр киининэн ссирым буолар дииллэр. Күөн көрсүһүү бу көрүҥэр араас таһымнаах күрэхтэһиилэр ыытыллаллар. Олорго бастыҥтан бастыҥнар сүүмэрдэнэн сылга биирдэ буолар “Улахан оҕус” диэн күрэхтэһиигэ чулууларын быһаарсаллар. Итини сэргэ сыллата Соҕуруу Корея бэрэсидьиэнин бирииһигэр уонна ссирым федерациятын бирииһигэр түөрт уонча дойду кыттыылаах норуоттар икки ардыларынааҕы түһүлгэлэри тэрийэллэр.
“Триумф” кииҥҥэ, “Модун” спорт национальнай көрүҥнэрин киинигэр сылдьан ссирым тустууну билиһиннэрдилэр, маастар-кылаас ыыттылар. Дмитрий Коркин турнирын түһүлгэтигэр тахсан эмиэ төрүт көрүҥнэрин албастарын көрдөрдүлэр. Онтон сылыктаатахха, быһыыта, хапсаҕайбыт курдук, күлүмэх бырахсыылардаах тустуу эбит.
Син эмиэ хапсаҕай курдук, ссирымҥэ күрэхтэһиини ханна, хаһан баҕарар тэрийэн ыытыахха сөп, эбии тэрили эрэйбэт. Уратыта диэн, тустууктар уҥа бууттарынан аҕалан бииллэринэн эриммит быаларыттан ылсан, онон олуйсан бырахсаллар.
Ссирым албаһа эмиэ хара баһаам. Быаларыттан тутуһа сылдьан сүрүннээн, уҥа атаҕынан утарылаһааччы хаҥас атаҕын хатыйыы, тобугун охсуу, атахтааһын, кэдэйэн быраҕыы, ньилбэккэ сыбаан өрө көтөҕөн таһааран охторуу курдук албастар араас көрүҥнэрэ туттуллаллар.
Кэриэйдэр хапсаҕайдьыттарбытын кытта бииргэ эрчиллэн, өбүгэ оонньуутун сүрдээҕин интэриэһиргээтилэр. Ол иһин буолуо, ссирымҥэ уонна хапсаҕайга табаарыстыы көрсүһүүнү тэрийэн ыытарга улгумнук сөбүлэстилэр. Ссирымҥэ биһиэннэрэ күппүлүү барбыт буоллахтарына, кэриэйдэр хапсаҕайга биир хапсыһыыны бэйэлэрин туһаларыгар түмүктээтилэр. Бука эрэ, ссирымҥэ тутуһа сылдьан бырахсар үөрүйэхтэрэ син биирдэ туһалаатаҕа.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Михаил Гуляев таһымыгар ыытыллыбыт көрсүһүүгэ өрүттэр спорду, чуолаан, көҥүл тустууну, ссирыми, хапсаҕайы сайыннарыыга бииргэ үлэлээһин боппуруостарын дьүүллэстилэр. Дэлэгээссийэ салайааччыта Ким Хи Хан уонна “Sport Seoul” суруналыыһа Го Чжин Хен олимпийскай чөмпүйүөн Павел Пинигины, Георгий Балакшины истэн билэллэрин, манна кэлэн билсибиттэринэн киэн тутталларын эттилэр, уруулуу дууһалаах саха норуотун кытта бииргэ спорт национальнай көрүҥнэрин нөҥүө көҥүл тустууну сайыннарар баҕалаахтарын иһитиннэрдилэр. Итиэннэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин спорка дэлэгээссийэтин сэтинньи ыйга Соҕуруу Кореяҕа ыалдьыттыы кэлэригэр ыҥырдылар.
Эксперт санаата
Семен Окоемов, норуоттар икки ардыларынааҕы категориялаах судьуйа:
— Ссирым диэн бэйэтэ туспа сиэрдээх-туомнаах, саха хараҕар дьикти тустуу. Ханнык хаачыстыбалары эрэйэрий диир буоллахха, биллэн туран, манна күүс-уох быһаарар суолталаах. Ити тустубут уолаттары көрдүҥ дии, быһыы-таһаа мааны дьоно. Ордук бууттарын, бөтөҕөлөрүн быччыҥа сайдыбыта сүрдээх, итинэн буоллаҕына, күүскэ дьарыктаналлар эбит. Итиэннэ күөн көрсөөччүгүн хайбаҥнатан албаһы оҥороргор төбө үлэлиэн наада. Мин көрүүбэр, ссирым хапсаҕайга чугастыҥы. Уратыта диэн ити быанан олуйсан бырахсаллар. Биир тылынан, чуолаан, эдэр дьон эт-хаан өттүнэн сайдыыларыгар, чэгиэн-чэбдик сылдьыыларыгар туһалаах көрүҥ эбит.
Ыспыраапка
Ссирым диэн – кэриэйдэр төрүт тустуулара. Инньэ Үс судаарыстыба кэмигэр (биһиги эрабыт иннинэ I–VII үйэлэр) киэҥник тарҕаммыта биллэр. Бу дьыл саҥатыгар ссирым дойду култуураҕа нэһилиэстибэтин испииһэгэр киллэриллибитэ. Билигин Соҕуруу Корея бырабыыталыстыбата ссирыми ЮНЕСКО аан дойдутааҕы нэһилиэстибэтигэр киллэртэрэргэ туһааннаах үлэни ыытар. Бу боппуруос 2018 сылга ХНТ тэрилтэтин материальнайа суох нэһилиэстибэтин араҥаччылааһыҥҥа кэмитиэтин мунньаҕар дьүүллэһиллиэҕэ. Онон, аан дойдуга национальнай көрүҥнэрин тарҕатыыга, пропагандалааһыҥҥа кэриэйдэр далааһыннаах үлэни саҕалаабыттар. Саха сиригэр сырыыларын сүүрбэ алта судаарыстыба кыттыылаах Дмитрий Коркин турнирын кэмигэр сөп түбэһиннэрбиттэрэ эмиэ сүрүн сыалларын-соруктарын кытта ситимнээх.
Роман ПОПОВ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru