2017 с. сэтинньи 1 күнүнээҕи туругунан, уһук хоту аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттар олорор сирдэригэр 11,2 тыһыынча киһи үлэтэ суоҕуттан 3,1 тыһыынчата Арктика уонна хотугу улуустарга тиксэр.
edersaas.ru
Үлэтэ суох буолуу ордук Эбээн Бытантай, Булуҥ, Өлөөн, Муома уонна Орто Халыма улуустарыгар бэлиэтэнэр. 2017 с. дьарыктаах буолуу сулууспатыгар 13,9 тыһыынча киһи үлэ буларга көрдөспүт.
Бу туһунан СӨ нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутугар судаарыстыбаннай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Степан Москвитин СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын «бырабыыталыстыбаннай чааһыгар» иһитиннэрдэ.
Уһук хотугу сиргэ аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттар дьарыктаах буолалларыгар көмө туһунан «бырабыыталыстыба чааһын» СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Анатолий Добрянцев салайан ыытта.
Степан Москвитин иһитиннэрбитинэн, «2012-2019 сс. Саха Өрөспүүбүлүкэтин нэһилиэнньэтэ дьарыктаах буолуутугар көмөлөһүү» судаарыстыбаннай бырагырааманы олоххо киллэрии чэрчитинэн улуус дьаһалталарын, национальнай улуустары кытары 405 сөбүлэһии түһэрсиллибит. Өрөспүүбүлүкэ Ил Дарханын Ыйааҕынан судаарыстыбаннай кэмитиэт ыытар дьаһалларын, чуолаан тыа сиригэр уопсастыбаннай үлэни ыытыы, түмүгүнэн, 2017 с. Арктика зонатын нэһилиэктэригэр 36 киһи үлэ булбут. Үлэтэ суох киһи бэйэ бизнеһин тэринэригэр 152 тыһыынча (урут 82 тыһыынча этэ) суумалаах биир кэмнээх көмө оҥоһуллар.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Дархана Егор Борисов 2018 сылы Нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутугар көмөлөһүү сылынан биллэрбитинэн, судаарыстыбаннай кэмитиэт ыытыллыахтаах дьаһаллар былааннарын оҥорор.
Степан Москвитин иһитиннэриитин кэнниттэн дьокутааттар чопчулуур ыйытыылары биэрдилэр. Ол иһигэр, орто профессиональнай үөрэх тэрилтэлэрин бүтэрбит ыччаттар Арктика улуустарыгар үлэни төһө булалларын интэриэһиргээтилэр.
Анатолий Добрянцев: «Уһук Хотугу сир үгэс буолбут салааларыгар (ол иһигэр, таба иитиитигэр, балыктааһыҥҥа) 2,5 тыһыынча эрэ киһи үлэлиир. Таба иитиитэ эмиэ ыарахан балаһыанньалаах. Өрөспүүбүлүкэ нэһилиэнньэтэ дьарыктаах буолуутун департамена, Арктика дьыалаларыгар судаарыстыбаннай кэмитиэт уонна тустаах министиэристибэлэр улуустар уонна национальнай нэһилиэктэр баһылыктарын кытары тус сыаллаахтык үлэлиэхтээхтэр. Оччоҕо эрэ нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуутун боппуруостарын быһаарыахпыт», – диэтэ уонна балыктааһыны сайыннарыыга болҕомто ууруллара наадатын ыйда. Судаарыстыбаннай кэмитиэккэ урбаанньыттарга аналлаах көһө сылдьар сэминээрдэри тэрийии боппуруоһун үөрэтэллэригэр эттэ.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru