Оҕолорго идэһэ туһунан кэпсииллэр

Бөлөххө киир:

Саха киһитигэр идэһэ суолтатын билиһиннэрэр туһугар учууталлар алын кылаас оҕолоругар маннык кылаас чаастарын ыыталлара үтүө үгэскэ кубулуйда.

Кылаас чааһын барыллаан сценарийа:

(учуутал Н.И.Саввинова)

«Кыстыкка киирии. Идэһэ» кылаас чааһын ыытыы сыалынан-соругунан кыстыкка бэлэмнэнии туһунан оҕолор билиилэрин кэҥэтии, «Идэһэ» диэн сыл суолтатыгар ураты болҕомтону ууруу буолаллар.

Кылаас чааһын былаана:

  1. Тэрээһин

Киирии тыл.

– Сыл ханнык кэмигэр идэһэ өлөрүллэрий?

– Идэһэ иһигэр туох баарый?

– «Идэһэ» диэн тыл хайдах үөскээбитий уо.д.а.

Кэпсэтии хаамыытыттан көрөн, эбии боппуруостары биэриэххэ сөп.

  1. Саха олоҕун туһунан кинигэ быыстапкатын билсэллэр.

Дуоскаҕа оҥорбут уруһуйдарын өбүгэлэрбит олохторун кытта тэҥнээн көрөллөр: олорор дьиэ матырыйаалын, хаһаайыстыбаны, дьиэ ис-тас бараанын уо.д.а.

«Улахан уларыйыы суох» диэн түмүккэ кэлэллэр. Сыл кэмэ улахан оруолу оонньуур, тоҕо диэтэххэ, биһиги өбүгэлэрбит урут алаастарга олорбуттара.

  1. Паараларга хайдыһан үлэ: «Билигин – урут» диэн тиэмэҕэ кыстыкка бэлэмнэнии үлэтин тэҥнээн көрөллөр. Бэйэлэрин этиилэрин көмүскүүллэр. Бэйэ-бэйэлэригэр ыйытыктары биэрэллэр. Онтон уопсай түмүгү таһаараллар.
  2. «Саха сылгыта» тиэмэҕэ пааранан үлэлэрин бэлэмнииллэр уонна көмүскүүллэр. Онно сылгы урут уонна билигин олохпутугар туох суолталааҕын, сахалар астарын уо.д.а. кэпсэ­тэллэр.
  3. Оскуолаҕа «Идэһэ киэһэтин» ыытыыны былаанныыллар. Оскуола оҕолоругар дьаарбаҥка суолтатын, атыыга тугу туруоруохтарын сөбүн, үлэ көдьүүстээх буоларын туһугар тугу гынары толкуйдууллар.

Кылаас чааһын түмүктүүллэр.

ИДЭҺЭ — бэйэ сииригэр анаан өлөрүллэр сүөһү. Былыр дьахтар оҕолоноругар хайаан да идэһэ сиир буолаллара. Сахалар идэһэни өлөрөллөрүгэр элбэх сиэри-туому тутуһаллар. Оччоҕо эрэ ыал хаһаайыстыбата кэхтибэккэ үүнэр-сайдар, ууһуур-тэнийэр диэн өйдөбүл баар.

Надежда Егорова, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0