Санкт-Петербурга ыытыллыбыт «Арктика: билиҥҥи уонна кэнэҕэски кэмҥэ» Норуоттар икки ардыларынааҕы VII Арктическай форумҥа Ил Дархан Егор Борисов кыттыыны ылла.
edersaas.ru
2011 сылтан дойдуга ыытыллар биир бөдөҥ тэрээһининэн РФ Арктическай зонатын сайдыытын боппуруостарын ырытар форум буолар.
“Тирэх зоналар регионнааҕы моделлара уонна онно судаарыстыба оруола” диэн пленарнай мунньахха Ил Дархан Егор Борисов Саха сирин хотугу зонатын сайдыытыгар бэйэтин көрүүтүн билиһиннэрдэ.
— Судаарыстыба сүрүн соругунан Арктика оройуоннарыгар олорор боростуой киһи олорор усулуобуйатын тупсарыы буолар. Туундара устун көһө сылдьан үлэлиир табаһыттан дуу, эбэтэр Хотугу Муустаах муораҕа балыктыыр балыксыттан дуу:»Арктикаҕа хайдах олороҕун?» — диэн ыйыттахха: «Уһук хотугу сиргэ олорор олус үчүгэй», — диэн хардардаҕына, ол буолуо, судаарыстыба бу сыалы-соругу толоруута, — диэн суолталаах мунньахха анаан бэлиэтээтэ өрөспүүбүлүкэ Аҕа баһылыга.
Хоту сиргэ бэрт өртөн тустаах быһаарыыны эрэйэр тирээн турар боппуруоһунан, бастатан туран, айан суолун уустуга буолар. Ол эбэтэр, таһаҕаһы тиэйиигэ сыл аайы үгүс кыһалҕа үөскүүр.
— Бүгүн дойдуга цифровой экономика сайдыыта болҕомто киинигэр турар кэмигэр хоту сиргэ сибээс инфраструктуратын сайдыыта олус мөлтөх. Ол иһин. сүрүн болҕомто инвестиция бырайыактарын олоххо киллэриигэ уонна тирэх зоналар сайдыыларын хайысхаларыгар туһаайыллара наада. Жатайдааҕы суудуна өрөмүөннүүр собуоту уонна муоратааҕы Тиксии пордун саҥардыы – стратегическай бырайыактарынан буолаллар. Арктикаҕа таһаҕаһы тиэрдиигэ бу икки сүрүн тэрилтэ сүҥкэн оруоллаахтар, — диэн бэлиэтээтэ Ил Дархан Егор Борисов.
Тиксиигэ икки ыйга (атырдьах ыйа уонна балаҕан ыйа) болдьохтоох 900 квт кыамталаах электроустановка тутуллуохтаах. Тиксиитээҕи айан суолун тырааныспара сэбиэскэй кэминээҕи кээмэйинэн үлэлиэхтээх. Саха сирин хотугу зонатын сайдыытын сүрүн соругунан Жатайдааҕы суудуналары өрөмүөннүүр собуоту модернизациялааһын буолар. Бу тирэх зона хорҕолдьун уонна сэдэхтик көстөр металл экспортерунан буолуохтаах. Беркакит, Томмот, Аллараа Бэстээх тимир суолун олоххо киллэрии бырайыактара Арктикатааҕы Тирэх зоналар регионнааҕы кэскиллээх былааннарыгар эмиэ бааллар. «Арктика: билиҥҥи уонна кэнэҕэски кэмҥэ» VII Норуоттар икки ардыларынааҕы Арктическай форумҥа 2025 сылга 5 тыһ. үлэ миэстэтин арыйыы соруга турара бэлиэтэннэ.
— Саҥа үлэ миэстэтин арыйар салааларга каадырдары эрдэттэн бэлэмниэххэ наада. Ол эбэтэр, үлэһиттэр үөрэхтэрин үрдэтэллэрин ситиһии эбэтэр саҥа хайысхалары тобулуу буолар, — диэн санаатын үллэһиннэ Ил Дархан Егор Борисов пленарнай мунньахха.
Арктика кэлэр кэскилэ – кэнэҕэс кэмҥэ инвестициялары тардыы. Саха сирин хотугу зонатын сайдыытыгар туһуламмыт үлэ былааҥҥа эрэ киирбит хайысхатын тутуспакка, Тирэх зоналар регионнааҕы кэскиллээх былааннарын олоххо киллэрэн эрэринэн биллэр. Онон Санкт-Петербурга ыытыллыбыт «Арктика: билиҥҥи уонна кэнэҕэски кэмҥэ» Норуоттар икки ардыларынааҕы VII форумҥа Арктика курдук тыйыс усулуобуйалаах эрээри кэскиллээх региоҥҥа сотору кэминэн инвестордар ахсааннара элбииригэр эрэл баара бэлиэтэннэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска — Ил Дархан Егор Борисов тус сайтыттан.