СӨ Борокуратуурата иккис төгүлүн Аһаҕас форуму тэрийэн ыытта. Бу сырыыга кэпсэтии инбэлииттэр, Кырдьаҕастар дьиэлэригэр олорооччулар бырааптарын көмүскээһин тула барда.
Форумҥа борокуруор Николай Пилипчук, борокуратуура үлэһиттэрэ, Уопсастыбаннай балаата бэрэстэбиитэллэрэ, Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Виктор Губарев, Киһи быраабыгар боломуочунай Алексей Ефимов, үлэ, социальнай сайдыы миниистирин солбуйааччы Зинаида Максимова, доруобуйа харыстабылын министиэристибэтин департаменын салайааччы Татьяна Романова, Роспотребнадзор управлениетын салайааччытын солбуйааччы Наталья Борисова, инбэлииттэр, Кырдьаҕастар интэринээт-дьиэлэрин салайааччылара, үлэһиттэрэ, уопсастыбанньыктар, уо.д.а. кыттыыны ыллылар.
Николай Пилипчук инбэлииттэр уонна кыаммат кырдьаҕастар бырааптарын көмүскээһин борокуратуура үлэтигэр биир суолталаах хайысха буоларын эттэ. Былырыыҥҥыттан саҕалаан, туһааннаах 51 тэрилтэҕэ бэрэбиэркэ барбытын түмүгэр, 400-тэн тахса сокуону кэһии баара биллибит, 130 борокуруор дьайыытын аахтата оҥоһуллубут.
Үксүгэр санитарнай, баһаарынай нуорма тутуһуллубата, бородуукталары харайыыга, менюну оҥорууга, таҥаһынан хааччыйыыга кэһиилэр бааллара биллибит. Ону тэҥэ, олус эргэ дьиэлэргэ үлэлии олороллор, үксүлэрэ кыараҕас, 60-100% эргэрбит дьиэлээхтэр. Холобур, Бүлүүтээҕи, Нерюнгритааҕы психоневрологическай диспансердар дьиэлэрэ 100% эргэрбит. Биир киһиэхэ 7 кв. м. тиксиэхтээҕин, 4 кв. м. эрэ тиксэр, сорохтор хоско 8-10 буолан симиллэн сыталлар.
Борокуратуура отделын начаалынньыга Анатолий Илларионов бэлиэтээбитинэн, ити кэһиилэр биричиинэлэринэн – тэрилтэлэр салайааччылара бэйэлэрин эбээһинэстэрин ситэри толорботторо, ону тэҥэ, кинилэри үөһэттэн хонтуруоллааһын мөлтөҕө уонна үбүлээһин тиийбэтэ буолар. Нуорма-быраап аахталара сыллата уларыйа тураллар, онон борокуратуура федеральнай уонна өрөспүүбүлүкэ аахталара төһө сөп түбэһэллэрин бэрэбиэркэлиэхтээх.
Биир киһиэхэ 45-65 тыһ. солк. ороскуоттанар
Салгыы кэпсэтии интэринээт-дьиэлэргэ олорор дьон биэнсийэлэриттэн 75%-ын тутуу төһө сокуоннайын туһунан барда.
Зинаида Максимова этэринэн, биир киһи интэринээккэ олороругар ыйга 45-65 тыһ. солк. ороскуоттанар. Манна олорор, аһыыр, таҥнар, аралдьыйар-сынньанар, медицинскэй өҥөнү ылар ороскуоттара киирэр. Бүддьүөттэн субсидия бэриллэр, ону таһынан, биэнсийэлэриттэн туталлар.
Өрөспүүбүлүкэҕэ 16 кырдьаҕастар, инбэлииттэр интэринээт-дьиэлэрэ, 5 психо-неврологическай диспансер, 91 социальнай тэрилтэ, 637 социальнай үлэһит баар. Билигин 157 киһи психо-неврологическай диспансерга уочаракка турар. Ону туоратар сыалтан, Томмокко, Бүлүүгэ, Өлүөхүмэҕэ, Мохсоҕоллооххо диспансердар тутуллуохтаахтар. Үлэһиттэр тиийбэттэрин үрдүнэн, сарбыйыы бара турар.
“Хааччаҕа суох хамсааһын” уопсастыбаннай түмсүү бэрэссэдээтэлэ Афанасий Лаптев кэпсээбитинэн, кини үс араас интэринээккэ олоро сылдьыбыт.
“Дьыала үп-харчы тиийбэтигэр буолбатах, киһилии сыһыаҥҥа, салайааччы кыаҕыгар сытар. Интэринээттэргэ олорооччуларга уопсастыбаҕа туһалаах буолалларыгар, киһилии хаачыстыбаларын сүтэрбэттэригэр, салгыы олоххо тардыһалларыгар туһуламмыт психологическкай, реабилитационнай үлэ ыытыллыахтаах. Кинилэр бэрт түргэнник бэлэмҥэ үөрэнэн хаалаллар, бэл, таҥастарын суумматтар, тугу да гыныахтарын, үлэлиэхтэрин баҕарбаттар”, — диэн кини эттэ.
Капитоновкатааҕы интэринээт-дьиэ дириэктэрин э.т. Наталья Васильева, олохтоохтор биэнсийэлэрин 75%-ын урукку курдук эбии дохуот быһыытынан, култуурунай сынньалаҥнарын тэрийэргэ, о.д.а. туттарга этии киллэрдэ. Билигин ити суума сүрүн бүддьүөккэ киирэн, атыҥҥа туттуллара көҥүллэммэт буолбут эбит.
СӨ Уопсастыбаннай балаататын хамыыһыйатын бэрэссэдээтэлэ Вильям Очиров, нуорма аахталара төһө сокуоннайдарын бэрэбиэркэлииргэ ыҥырда. Ону тэҥэ,уопсастыбанньыктар Оҕо дьиэлэригэр эмиэ бэрэбиэркэ барара наадалааҕын ыйдылар. Интэринээт-дьиэлэргэ олорооччулар, эминэн хааччыллыыны болҕомтоҕо ыларга эттилэр.
Аһаҕас форум чэрчитинэн, төһө да бириэмэтэ ыгым буоллар, элбэх этии киирдэ. Биэдэмэстибэлэр икки ардыларынааҕы үлэлиир бөлөх тэриллэн, интэринээттэргэ сылдьан, сырдатар, хонтуруоллуур үлэни ыытыахтааҕа этилиннэ. Борокуратуураҕа бу боппуруостарынан, үҥсүүлэринэн мобильнай приемнай үлэлиэҕэ.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru