Ил Дархан Айсен Николаев өрөспүүбүлүкэ инновационнай уонна цифровой сайдыытын туһунан бэҕэһээ саҥа ыйаах таһаарда.
Ыйаахха 2024 с. диэри цифровой сайдыы тосхолун ыйда. Ол курдук, 2017 сыллааҕы көрдөрүүтээҕэр технология өттүгэр саҥаны киллэрэр тэрилтэлэр икки төгүл элбиэхтээхтэр, сылын аайы үрдүкү технологияҕа, саҥа бырайыактарга 1 млрд солк. итэҕэһэ суох үп инвестиция быһыытынан киириэхтээх.
Технологияны сайыннарыыга 2019 с. цифровой сайдыы киинэ үлэлээн барыахтаах. “Якутия” технопаарка базатыгар Үрдүкү технология паарката тэриллиэҕэ. Бу паарка Биотехнология киинин, ИТ-паарканы, Инжиринг киинин ситимниэҕэ.
Инвестицияны тардыыга биир ситимнээх үлэ барыаҕа. 2019 с. саҕалаан сылын аайы саҥаны киллэрэр 20 бырайыак олоххо киириэҕэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ Инновацияны сайыннарарга туспа фонда баар буолуоҕа. Бу фонда бүддьүөттэн буолбакка, инвестиция нөҥүө үбүлэниэҕэ. Ону сэргэ венчурнай фондалар икки ардыларыгар инвестиционнай табаарыстыба диэн тэриллиэҕэ. Табаарыстыба саҥа технологиянан дьарыктанар хампаанньалары өйүөҕэ. Улахан хампаанньалары кытары үлэлэһии механизма оҥоһуллуоҕа, ону таһынан, национальнай технологическэй көҕүлээһин хайысхата диэн баар буолуоҕа.
2019 с. кулун тутар 1 күнүгэр диэри “Инновационнай уонна цифровой сайдыы” диэн судаарыстыбаннай бырагыраама бигэргэниллиэхтээх. Судаарыстыба уонна чааһынайдар бииргэ үлэлээһиннэрин систиэмэтинэн информационнай инфраструктуралар тутуллан барыахтара. 2024 с. диэри нэһилиэнньэ 100 % Интэриниэтинэн туһанара ситиһиллиэхтээх. Саҥа технологияны үөрэтэр, чинчийэр уонна ону олоххо киллэрэр 4 лаборатория тэриллиэҕэ.
Оскуола, үөрэх туһунан эттэххэ, цифровой технологияны, бырагыраамалааһыны, дааннайдары кытары үлэлэһиини оҕолорго үөрэтии саҕаланыаҕа. Судаарыстыбаннай уонна муниципальнай сулууспалаахтарга эмиэ туспа үөрэтии барыаҕа. Судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөлөр бары кэриэтэ сыыппараҕа көһүөхтэрэ. Ону таһынан улуустарга 17-тэн кырата суох ИТ-кииннэр тэриллиэхтэрэ. Дааннайдары хомуйар киин оҥоһуллуоҕа.
Ити курдук экэниэмикэбит бары хайысхаларыгар цифровой технология өтөн киирэн, цифровой сайдыыга Арассыыйаҕа Саха сирэ биир бастыҥ эрэгийиэн буолуохтаах.
Аграфена КУЗЬМИНА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru