Оҕонньор тугу гыныам баарай, кылгас сайыммытыгар таһырдьа тахсан дьаарбайар, ыалларбытын кытта ыаһахтаһар эрэ буоллахпыт. Күннээҕи түбүгү, кыһалҕалаах боппуруостары кэпсэтэбит, сороҕор мөккүһэн турабыт.
Биир мөккүөрдээх түгэнинэн ойуур уота буолла. “Аҕыйах хонуктааҕыта, били, өйдөөх оҕолор күрэхтэһиилэрин кэмигэр буруоҕа тумнаста сыстыбыт эбээт. Омук дьоно дьэ, туох дии санаабыттара буолуой?” — диэн ыалым оҕонньор кэпсиир, ыйытар икки ардынан этэн, быстахха былдьана сыста. Кэм биһиги буолуохпут, баарбытынан-суохпутунан көрсөбүт, ытыс үрдүгэр илдьэ сылдьабыт, ону ааһан өссө үчүгэй эрэ өйдөбүллээх атаарар толкуйдаахпыт. “Үтүмэн үлүгэрдээх киэҥ иэннээх хаарыан ойуурбут сайын аайы умайан бүтэн эрэр. Онно кыһаммаккаҕын, сымыйа-кырдьык икки ардынан аат-суол эрэ иһин кыһаллаҕын”, — диэбиппэр, киһим өһүргэнэн турда. Көрдүннэр, биллиннэр! Туох эрэ куһаҕаннаах, итэҕэстээх буоллахпытына, ону кистиир адьынаттаахпыт. Аһаҕас буолуохха наада.
Чэ ити хааллын, ол мин, кэннэ уһаабыт, иннэ кылгаабыт киһи, синим биир ини. Сиэннэрбит бааллар ээ, олоҕу саҥа билэн эрэр дьон түҥ тайҕа диэни билимээри гыннылар быһыылаах. Бу ый ортотунааҕы чахчынан, Саха сиригэр, уопсайа, 22 баһаар турбут. Иэдээн буолбатах дуо?! Өрөспүүбүлүкэҕэ ыксаллаах быһыы-майгы биллэриллибит. Аҕыйах сыллаахха диэри ойуур ити курдук күлүбүрэччи умайбытын улаханнык истибэт этибит. Дойдубар баран күһүн-саас бултаан, балыктаан кэлэрим. Кэлин наһаалаата. Хаһыаты аах – баһаар, тэлэбиисэри көр – баһаар. Аны аҕыйах хонуктааҕыта батсаапка нэһилиэктэргэ чугаһаабыт үһү диэн сурахтар бааллара. Ким эрэ “көмөлөһөр” дуу диэх санаа эмиэ киирэн ааһар.
Быйыл кыһын кыра уолум Бүлүү улууһугар командировкаҕа баран кэллэ. Ойуурун оннугар, айан суолун былаһын тухары уот сиэбит сирэ, киһи хараастар хартыыната диир. Онуоха эбии ыалым Ылдьыыс икки сыллааҕыта уоту умуруорбут дьоҥҥо хамнастарын төлүү иликтэр үһү диэн соһутта. Ама дуу. Сымыйата ини. Хайдах оннук буолуой… Үлэлээбит дьоҥҥо хамнастарын төлөөн испэккэ, ханна гынар баҕайыларый… Эмиэ даҕаны хамнас төлөөбөт тэрилтэлэри ыстарааптыыр, салайааччыларын миэрэҕэ тардар аатыраллар эбээт.
Туох да диэбит иһин, сыл аайы отуччалыы уот турдаҕына, аны уонча сылынан илии соттон хаалар туруктаахпыт. Маспыт баранна да, тыытыллыбатах айылҕалаах Саха сирэ диэн ааттанан бүтэбит. Салалта, эппиэтинэстээх дьон тоҕо кыһамматтарый?! Ким эппиэттиирий?!