Кыайыы өйдөбүнньүктэрин быртаҕырдымаҥ!

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Улуу Кыайыыны уһансыбыт буойуннары кэриэстиир аналлаах өйдөбүнньүк бэлиэлэргэ ытыктабыллаах сыһыан хааммытыгар баар буолуохтаах этэ. Ону баара, итинник пааматынньыктарга аанньа ахтыбаттык сыһыаннаһан, алдьатан-кээһэтэн, кэриэстэбили сиргэ-буорга тэпсии чахчылара, хомойуох иһин, дөрүн-дөрүн тахса тураллар.

Вера МАКАРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru


Соторутааҕыта Салехард куоракка биир үрдүк дуоһунастаах дьахтар 19 саастаах уола Умуллубат уоттан табаҕын уматтынан, атыыр айдааны таһаарбыта. Ити хобдох чахчы киэҥ эйгэҕэ, ону туоһулуур хаартыска социальнай ситимнэринэн тарҕанан, биллибитэ.

Биллэн турар, айдаан тахсыбытын кэнниттэн бу уол оҥорбут улахан алҕаһын билинэн, бэтэрээннэртэн уонна Арассыыйа гражданнарыттан барыларыттан бырастыы гыналларыгар көрдөспүтэ, аны итинник быһыы хаһан да хатыланыа суоҕун эрэннэрбитэ, монумеҥҥа тиийэн сибэкки дьөрбөтүн уурбута.

Итинник хомолтолоох түбэлтэлэр Салехардка эрэ буолбакка, дойду атын куораттарыгар эмиэ тахсыбыттар – Ставрополь, Краснодар кыраайдарыгар Умуллубат уоттан табах уматтыы, Санкт-Петербург куоракка шашлык, Кемеровоҕа сосиска ыһаарыланыы, Брянскай уобаласка биэдэрэҕэ миин буһарыныы. Оттон Волгоград уобалаһын Пятиморск куоратыгар биир эдэр дьахтар Умуллубат уокка ууруллубут веногу уоттаан, холуобунай дьыалаҕа эриллибит.

СӨ Ис дьыалаҕа министиэристибэтин пресс-сулууспата биһиги хаһыаппытыгар иһитиннэрбитинэн, вандаллааһын чахчылара, ол эбэтэр, дьиэни-уоту (здания), тутуулары, уопсастыбаннай миэстэҕэ малы-салы соруйан алдьатыы-кээһэтии, быртаҕырдыы өрөспүүбүлүкэҕэ быйыл тахсыбатах. Арай “Күлүгээннээһин” диэн административнай сокуону кэһии чахчылара бааллар. Оннук үс түбэлтэни санатан аһарыым. Ол…

Былырыын бэс ыйыгар буолбут чахчы: армияттан сулууспалаан кэлбит, Бүлүүттэн төрүттээх 22 саастаах уол уонна Үөһээ Бүлүүттэн төрүттээх 23 саастаах кыыс Дьокуускай куорат Кыайыы болуоссатыгар баар Саллааттар мемориалларын үрдүгэр тахсан олорон, хаартыскаҕа түспүттэрэ тарҕаммыта. Бу ыччаттар ити алҕас быһыыларын иһин бырастыы гыннарбыттара, сокуонунан административнай миэрэҕэ тардыллыбыттара.

Иккис чахчы: быйыл саас, кулун тутар ый бүтүүтүгэр, Өлүөхүмэттэн төрүттээх 18 саастаах уол доҕотторун кытта дьаарбайа сылдьан эмиэ ити мемориалга ыттан, хаартыскаҕа түспүтүн “гуляем” диэн суруйан, “Инстаграм” ситимҥэ таһаарбытын, полиция булбута. Бу уол эмиэ видеокамераҕа уһуллан, бэтэрээннэртэн, аҕа саастаах дьонтон, бырастыы гыннарбыта, “итинник ыттан тахсыы көҥүллэммэтин билбэтэҕим, аны хаһан да хатыланыа суоҕа, олус сааттым” диэн көрдөспүтэ. 

Үһүс чахчы: эмиэ кулун тутар бүтэһик күнүгэр, аны, Алдан куоракка тыылга үлэлээбит бэтэрээннэргэ аналлаах монумеҥҥа үс кыыс уонна биир уол ыттыбыттар. Бу политехникумҥа уонна медколледжка араас улуустартан үөрэнэ кэлбит бастакы куурус устудьуоннара буруйдарын билиммэтэхтэр диэн баара. Ол эрэн, полиция кинилэр кимнээҕин быһааран, административнай эппиэккэ тардыллыбыттарыгар эрэнэбин.

Кэлиҥҥи кэмҥэ судаарыстыба да, уопсастыба да өттүттэн Аҕа дойду Улуу сэриитигэр дьоруойдуу охтубут буойуннарга аналлаах кэриэстэбил бэлиэлэргэ аанньа ахтыбат, быртаҕырдар, киртитэр, алдьатар-кээһэтэр дьоҥҥо сыһыан кытаанах. Оонньуу-көр курдук сыһыаннаһан, араастаан быһыыланар дьон сокуон хараҕынан хайаан да эппиэттиэхтээх. Эдэр дьон, үксүгэр, итинник “мэниктээһин” туох содуллаах буолуоҕун долоҕойдоругар ситэри тиэрдэн өйдөөбөттөрүттэн дуу, билбэттэриттэн дуу, иитиитэ суохтарыттан дуу сокуону кэһиэхтэрин сөп. Ол эрэн, сокуону билбэт буолуу эппиэтинэстэн босхолообот эбээт.

Онон, сэрии толоонугар охтубут, Улуу Кыайыыны уһансыбыт дьоммутун кэриэстиир өйдөбүнньүк бэлиэлэргэ ытыктабыллаах, харыстабыллаах сыһыаны иитэр-өйдөтөр үлэ оҕо кыра сааһыттан саҕалаан ыытыллыахтаах эбит.

Туох накаастабыл күүтэрий? 

  • Бу суруйбут чахчыларбынан РФ Административнай кодексатын 20.1 ыстатыйатынан, ол эбэтэр, “Күлүгээннээһин” диэнинэн, дьыалалар тэриллэн, буруйдаахтар ыстараап төлөөбүттэр. Бу ыстатыйа бастакы чааһынан көрүллэр накаастабыл миэрэ – 500-1000 солк. диэри суумалаах ыстараап биитэр 15 сууккаҕа диэри хаайыы. Иккис чааһынан – 1000-2000 солк. суумалаах ыстараап биитэр эмиэ 15 сууккаҕа диэри хаайыы.
  • РФ Холуобунай кодексатын 214-с ыстатыйата, ол эбэтэр, “Вандаллааһын” бастакы чааһынан көрүллэр буруйу оҥоруу иһин 40 тыһ. солк. диэри сууманан ыстарааптаныахха, 360 чааска диэри булгуччулаах, биир сылга диэри көннөрүнэр үлэнэн накаастаныахха биитэр 3 ыйга диэри болдьоххо хаайыллыахха сөп. Иккис чааһынан – буруйдаах 3 сылга диэри болдьоххо көҥүлэ хааччахтаныан, быһыллыан, кыһалаҥ үлэҕэ ууруллуон сөп.
  • Административнай кодекс 20.3 ыстатыйатынан нацистскай символиканы, атрибутиканы аһаҕастык көрдөрөөччүлэр накаастаналлар – 1000-2000 солк. суумалаах ыстараабынан биитэр 15 сууккаҕа диэри хаайыынан.

Вера МАКАРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

Хаартыскалар: интернеттэн.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0