Дьокуускайдааҕы ТЭЦ 80 сылын бэлиэтээтэ

Бөлөххө киир:

Дьокуускай куорат сүрүн «оһоҕо», кырдьаҕас ТЭЦ (теплоэлектроцентраль) быйыл 80 сылын бэлиэтээтэ. ТЭЦ өрөспүүбүлүкэ киин куоратын улахан аҥаарын сылааһынан хааччыйан олорор биир улахан социальнай суолталаах тэрилтэнэн буолар.

edersaas.ru

Дьокуускайдааҕы киин электрическэй станция (кэлин ТЭЦ-кэ кубулуйбута) үөрүүлээх аһыллыытын-сиэрэ туома ааспыт үйэҕэ, 1937 сыллаахха  сэтинньи 7 күнүгэр ыытыллан, оччотооҕу кэмҥэ, революционнай суолталаах түгэнинэн буолбута саарбахтаммат. Бастакы сылларыгар 500 кВт электрическэй кыамталаах эбит. Паарынан үлэлиир икки хочуол уонна паарынан үлэлиир биир турбина үлэлиирэ. Чоҕунан оттуллара.

Бу станция аан дойдуга ирбэт тоҥҥо тутуллубут сүдү тэхиньиичэскэй оҥоһуулаах тутуу буоларынан, инникитин манна тирэҕирэн, хотугу эрэгийиэннэргэ араас бырамыысыланнай тутуулары ыытыы саҕаламмыт. 1960-с сылларга диэри Дьокуускай куорат уотун уонна сылааһын бу соҕотох станция хааччыйан олорбут.

Билигин ТЭЦ-кэ паарынан ититиллэр хочуоллар, ууну ититэр улахан хочуоллар уонна гаас турбиналара күнүстэри-түүннэри үлэлии тураллар. Өссө икки хочуол «саппаас» баар, ыксаллаах түгэн үөскээтэҕинэ, эбии кыамта эбиллэн биэрэр.

«ТЭЦ 12 мегаватт электрическэй кыамталаах уонна 495 Гкал сылааһы оҥорон таһаарар кыахтаах», – диэн дириэктэр Вадим Андриевскай кэпсиир. Хочуоллар айылҕа гааһынан үлэлиир буоланнар, улахан ороскуоттара суоҕун энергетиктэр этэллэрин үгүстүк истэбин.

Энергетиктэр кыстык кэмигэр эрэ буолбакка, сылы эргиччи үлэ үөһүгэр сылдьаллар. Кыстыгы түмүктээн баран, тутатына кэлэр сылга бэлэмнэнэн бараллар. Былаан быһыытынан өрөмүөн үлэтэ ыытыллар. Бэлэмнэнии үлэтиттэн кыһыны хайдах туорууллара быһаччы тутулуктаах.

Мин 34 сылы быһа энергетика салаатыгар үлэлээтим. Аҕам эмиэ энергетик. Кэргэним, кини аҕата эмиэ уонна оҕолорум бары «Якутскэнерго» тэрилтэлэригэр үлэлииллэр. Онон, арааһа, барыбыт ыстааспытын холбоотоххо, сүүстэн тахса сыл буолара буолуо. Биһиэхэ манна Зыряновтар, Митюковтар династиялара баалларынан бары киэн туттабыт. 1992 сыллаахха диэри «Якутскэнерго» дириэксийэтигэр үлэлээбитим. Онтон манна кэлбитим. 1996 сыллаахха тыҥааһыннаах балаһыанньа үөскүү сылдьыбыта. Хочуоллар тохто туралларын таһынан, аны дьон төлөбүрүн тиксиһиннэрэн биэрээччи (посредник) кэмигэр тиэрдибэккэ, кырдьык даҕаны, барыбытын ыксаталыы сылдьыбыта. Куорат олохтоохторо бары аймаммыттара. Аанньа буолуо дуо, кыбартыыраҕа ититии холбоммокко турдаҕа дии. Хата, куорат уонна «Якутскэнерго» салалтатын көмөтүнэн, үөскээбит кыһалҕаны быһаарбыппыт, – диэн Вадим Андриевскай уруккуну-хойуккуну ахтан-санаан ааһар.

Станция хас да уонунан сыллар тухары Дьокуускай куорат олохтоохторун сылааһынан-итиинэн хааччыйан кэллэ. Кырдьаҕас аата кырдьаҕас. Онон сыллата саҥардыы, хапытаалынай өрөмүөн үлэтэ былааннаахтык ыытыллар. Киин куораппыт кэҥээн, улаатан иһэрин сэргэ, ТЭЦ ноҕурууската улаатан иһэр. Саҥаттан-саҥа ититии ситимнэрэ ооҕуй оҕус ситиминии тардыллаллар. Бу барыта уопуттаах, идэтийбит энергетиктэр, сатабыллаах салайааччылар үтүөлэрэ буолар.

Оттон иккис нүөмэрдээх ГРЭС үлэҕэ киирэн, ТЭЦ үлэтигэр туох да уларытыылары киллэриэ суоҕа дуо диэн ыйытыыбар, Вадим Васильевич: «Саҥа туох эрэ аһыллаары гынна даҕаны, ТЭЦ сабыллар үһү дииллэр. Ол эрээри куорат улаата турар. Инньэ гынан ГРЭС-1 уонна ГРЭС-2 эрэллээхтик уотунан уонна ититиинэн хааччыйар кыахтара суох. Син биир үһүс станция баар буолуохтаах. Саппаас да быһыытынан. Иккиһинэн, «Теплоэнергия» МУП тэрилтэни биһиэхэ холбоору гыналлар», – диэн этэр.

Билигин кыстыкка үктэнэн, өрөспүүбүлүкэ биир кырдьаҕас станциятын энергетиктэригэр эмиэ эппиэтинэстээх күннэр үүннүлэр. Энергетиктэр өрөбүл, бырааһынньык күннэри аахсыбакка, өрүү буоларын курдук, үлэ үөһүгэр сылдьаллар.

Хаартыска: интэриниэттэн.

Анивера АКИМОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0