Егор Борисов муус устар 21 күнүнээҕи ыйааҕа кыаммат дьоҥҥо аадырыстаах көмөнү оҥорорго, үлэтэ суохтар ахсааннарын аҕыйатарга, кинилэр үлэ, дьарык булалларыгар туһуланар. Ыйаахха кэккэ чэпчэтиилэри киллэрии, урут суох көмөнү оҥоруу туһунан этиллэр. edersaas.ru
Кимнээх көмөнү ылыахтарай?
Манна икки түгэни өйдүөххэ наада. Бастакытынан, көмөнү тиийинэн олоруу алын кээмэйиттэн кыра дохуоттаах дьон бары ылар, туһанар кыахтаахтар диэн буолбатах. Киһи көмөҕө наадыйарын быһаарарга, Арассыыйаҕа 20 пууннаах киритиэрийдэри киллэрбиттэрэ. Бу киритиэрийдэргэ төһө хапсарынан көрөн, көмөҕө наадыйарын быһаараллар. Көмөҕө наадыйааччылар реестрдэрэ (испииһэктэрэ) оҥоһулла сылдьар. Испииһэк от ыйын 1 күнүгэр диэри оҥоһуллан бүтүөхтээх. Бу туһунан өссө сиһилии кэпсиэхпит.
Иккиһинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ көмөнү оҥоруу боломуочуйатын олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарыгар биэрбиттэрэ. Ол эбэтэр нэһилиэктэр дьаһалталара хамыыһыйа тэрийэн, ким көмөҕө наадыйарын бэйэлэрэ быһаараллар. Хамыыһыйаҕа дьаһалта үлэһиттэрин сэргэ, уопсастыбанньыктар, түөлбэ салайааччылара, дьокутааттар киирэллэр.
Туох көмө оҥоһуллуой?
От ыйын 1 күнүттэн, оҕо ыйдааҕы босуобуйатын суумата 1,5 төгүл үрдүөҕэ (төрөппүт киритиэрийдэргэ эппиэттиир буоллаҕына).
Ыарахан балаһыанньаҕа түбэспит дьоҥҥо уонна кыаммат ыалларга көмө суумата 2 төгүл үрдүөҕэ.
Үлэтэ суох дьон бэйэлэрэ дьарыктаах буолалларыгар көмө кээмэйэ 3 төгүл үрдүөҕэ.
Тыа сиригэр уопсастыбаннай үлэни үбүлээһин 3 төгүл үрдүөҕэ.
Үлэ көрдүүллэригэр ыарахаттары көрсөр дьону быстах кэмҥэ үлэнэн хааччыйыы үбүлээһинэ 7 төгүл үрдүөҕэ.
2018 сылтан чэпчэтиилээх тарыыптаах оройуоннарга олорор кыаммат дьон дьиэлэрин электричествонан ититиигэ холбонуу үбүлээһинигэр 25 мөл. солк. көрүллүө. Олорор дьиэлэри гааска уонна ититиигэ холбонууга кыаммат дьоҥҥо аадырыстаммыт көмө оҥоһуллуо.
Социальнай хантараак быһыытынан судаарыстыбаттан көмө ылан, бэйэ дьыалатын, хаһаайыстыбаны сайыннарыы бырагырааматын үбүлээһин сууматын 1,5 төгүл үрдэтиэхтэрэ.
100 нэһилиэккэ биирдии мөлүйүөн бэриллэр. Бу харчыны кыаммат дьоҥҥо хаһаайыстыба тэринэллэригэр биэриэхтээхтэр. Нэһилиэктэр баһылыктара тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтигэр кэлэн, номнуо бырайыактарын көмүскээтилэр. Быйыл ханнык нэһилиэктэргэ бэриллиэхтээҕэ быһаарылынна.
Элбэх оҕолоох ыалларга көмө
Ыйаахха этиллэринэн, 18 саастарын туола илик оҕолор судаарыстыба бас билиитигэр баар мусуойдарга босхо сылдьыахтаахтар.
Биэстэн элбэх оҕолоох ыаллар 18 саастарын туола илик оҕолоро судаарыстыба бас билиитигэр баар култуура уонна спорт тэрилтэлэригэр босхо сылдьыахтаахтар.
Сыл аайы элбэх оҕолоох кыаммат ыаллар оҕолоругар спортивнай, оскуолаҕа кэтэр, о.д.а. таҥаһы ылалларыгар уонна саҥа төрөөбүт оҕоҕо таҥас кэмпилиэгин атыылаһалларыгар көмө оҥоһуллуохтаах. Маннык ыаллар оҕолоро 3 саастарын туолуохтарыгар диэри үчүгэй хаачыстыбалаах аһынан (оҕо аһылыгын куукуналарыгар), 6 саастарын туолуохтарыгар диэри ырыссыабынан бэриллэр эминэн босхо хааччыллаллар (атын оҕолор – 3 саастарын туолуохтарыгар диэри).
Судаарыстыбаннай орто уонна профессиональнай үөрэх кыһаларыгар, оскуолаларга үөрэнэр кыаммат ыаллар оҕолоро чэпчэтиилээх аһынан хааччыллыахтаахтар. Сылга биирдэ дойдуларыгар баран кэлэр айан ороскуотун толуйуохтаахтар. Ону тэҥэ, эбии үөрэхтээһин куруһуоктара хааччаҕа суох буолуохтаахтар. Профессиональнай үөрэх кыһаларыгар судаарыстыбаннай бүддьүөт суотугар социальнай көмөнү ылар күнүскү үөрэх устудьуоннарыгар социальнай стипендия олохтонуохтаах.
Оттон олохтоох дьаһалталар кыаммат ыаллар оҕолоругар уопсастыбаннай тырааныспарга чэпчэтиилээх бырайыаһы олохтуохтаахтар.
Маны таһынан, урукку олохтоммут чэпчэтиилэр оннунан хаалаллар.
Ангелина Васильева, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru
Хаартыскалар интэриниэттэн ылылыннылар.