Быйыл тэриллибитэ 50 сылын бэлиэтээбит Нам улууһунааҕы “Отуу уота” литературнай түмсүү биир саамай көхтөөх чилиэнэ, бэйиэт Анатолий Софронов-Онтуон “Сааскы күнүм сыдьаайа” диэн хоһооннорун саҥа кинигэтин Дьокуускайга сүрэхтээтэ.
Онтуон поэзияҕа бу үһүс кинигэтэ буолар. Кини хоһооннорун кэтэһэ сылдьан ааҕар, билэр дьон, Онтуон айар үлэтигэр, киһи күннээҕи тылыгар сэдэхтик туттар, сорохторо букатын даҕаны умнуллан эрэр тыллары сөргүтэн, ийэ тылбытын арчылаан, поэзия уйан эйгэтигэр киллэрэринэн уратылааҕын бэлиэтииллэр.
Оттон бэйэтин кэмигэр волейболга, баскетболга тэҥнээҕин булбатах спортсмен, спорт, “СахаВа” бэтэрээнэ Анатолий Софронов бу таптыыр тиэмэтигэр икки кинигэни суруйан бэчээттэппитэ. Улуус, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар спорт сонуннарын тиһигин быспакка сырдатар.
Соторутааҕыта поэт Анатолий Софронов-Онтуон Саха Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһугар бигэргэммитин туһунан үөрүүлээх сонун кэлбитэ. Бүгүн саха норуодунай бэйиэтэ, СӨ Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Иван Мигалкин Онтуоҥҥа истиҥ эҕэрдэ тылларын эттэ, кинигэтин бэлэхтээтэ уонна, биллэн турар, хоһоон аахта.
Тэрээһиҥҥэ кыттыыны ылбыт Нам улууһун баһылыгын солбуйааччы, улуус боксаҕа федерациятын бэрэссэдээтэлэ Николай Степанов Анатолий Михайловиһы саҥа кинигэтэ сүрэхтэнэринэн уонна СӨ Суруйааччыларын сойууһугар ылыллыбытынан эҕэрдэлээн туран, улуус дьаһалтатын аатыттан “Нам улууһун сайдыытыгар кылаатын иһин” Бочуоттаах бэлиэни туттарда.
Спорт, суруналыыстыка, поэзия – Онтуон олоҕун Үс эйгэтэ, Үс кута. Бүгүн киниэхэ доҕотторо суруйааччылар, суруналыыстар Иван Иннокентьев, Иван Ушницкай, Вера Макарова, Борис Павлов, о.д.а., итиэннэ Саха сирин араас улуустарыттан, куораттарыттан “Айар кут”, “Сыккыс”, “Хоһоон хонуута”, “Кырсаада”, “Отуу уота” литературнай түмсүүлэр, айар холбоһуктар чилиэннэрэ эҕэрдэ тыл маанытын анаатылар, ырыа ылбаҕайын ыллаатылар.
Оттон мелодист, ырыаһыт Константин Мохначевскай, сааскы күн сыдьаайынан толору бу күҥҥэ мустубут дьоҥҥо бэйэтин кэрэ ырыаларын бэлэхтээтэ. Биэчэри Алексей Татаринов-Удьурҕай иилээн-саҕалаан ыытта.
Татьяна МАРКОВА.
Ыспыраапка
Софронов Анатолий Михайлович-Онтуон Нам улууһун 1-кы Хомустааҕар олорор. СӨ спордун уонна үлэ бэтэрээнэ. “СахаВа” бэтэрээнэ. Россия Суруналыыстарын сойууһун, СӨ Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, СӨ физическэй култууратын уонна спордун туйгуна. Кини 5 кинигэ ааптара. Онтуон уонтан тахса хоһооно ырыа буолан ылланаллар. Кэргэннээх, уол оҕолоох, сиэннээх.
Онтуон
Кынаттаах атым
Кэмиттэн-кэмигэр баарын биллэрэн,
Сүрэҕим дөрүн-дөрүн мөхсөн тэбиэлиир,
Кэм-кэрдии атын суолунан киллэрэн,
Сүрүн ис куппар туһаайан сүбэлиир.
Айар суолбуттан эҥсэтин туоратан,
Кынаттаах атым тэһиинин тыаһаттым,
Айаас аппын сымнаҕастык сыһытан,
Кыбыйан ыраах ыырбар айаннаатым.
Уостуган үүнүн төттөрү салайан,
Айар үлэ чыпчаалыгар таластым,
Уйулҕабын хамсатан тус сытайан,
Алыптаах аартыгар ыксаан дабайдым.
Ньургуһун
Кэрэ да кэми өрүүтүн бэлэхтии
Кэтэһэр суолбун толорон эн аастыҥ,
Күөх сааһы өссө эрэнэ күүтэрдии
Кэбирэх хаары үрэйэн таҕыстыҥ.
Саҥардыы түспүт көп хаарын ыламмын
Кырыс сиртэн симэҕин мин ыһабын,
Сибэкки дьөрбөтүн өрө тутаммын,
Кыырпах хаарын көрөн хоһоон айабын.
Саас эрдэ чэлгийэр кэрэ көстүүгүн
Аан маҥнай сүрэхпэр тутан холбуубун,
Саҥардыы тыллыбыт саһархай өҥҥүн
Сарадах чээл ойуутугар холуубун.
Абылыыр кэрэ сибэкким – Ньургуһун!
Алыптаах иэйиибин ситэн арыйда,
Кэрэхсиир сааһым бэлиэтэ —Ньургуһун!
Кэрэһэлиир таһаатынан баһыйда.