Путин губернатордар үлэлэрин көдьүүһүн сыаналыыр саҥа критерийдэри олохтоото

Россия бэрэсидьиэнэ  Владимир Путин сэтинньи 15 күнүгэр «Россия Федерациятыгар субъектар толоруулаах былаастарын уорганнарын үлэтин сыаналааһын туһунан” ыйаахха илии баттаата.

edersaas.ru

Бу ыйаах быһыытынан, федерация субъектарын баһылыктара, губернатордар хас сыл ахсын, алтынньы 1 күнүгэр диэри, сыллааҕы үлэлэрин-хамнастарын туһунан Бырабыыталыстыбаҕа отчуоттуохтара. Кинилэр үлэлэрин көдьүүһэ барыта сүүрбэ түөрт тирэх ирдэбилинэн  сыаналаныаҕа. Ол иһигэр маннык критерийдэр бааллар:

— нэһилиэнньэ олоҕун уһуна,

— оҕо төрөөһүнүн көрдөрүүтэ,

— хамнас орто кээмэйин үрдээһинэ,

— нэһилиэнньэ хас бырыһыана тиийинэн олоруу алын таһымыттан намыһах дохуоттааҕа,

—  олорор-дьиэ уот тииһилэҥэ,

— буруйу оҥоруу көрдөрүүтэ,

— ОДьКХ өҥөтүн уонна хаачыстыбатын тииһилэҥэ  (манна саахал төһө тахсара уонна төһө түргэнник туоратыллара учуоттанар, онон нэһилиэнньэттэн киирэр үҥсүүлэр эрэгийиэн баһылыгын үлэтин сыаналыырга улахан суолталаахтар).

— сүрүн хапытаалга үбү угуу, эрэгийиэҥҥэ баалабай оҥорон таһаарыы киһи баһыгар тиксиитэ төһө улаатан иһэрэ,

— эрэгийиэн судаарыстыбаҕа иэһин кээмэйэ,

— нэһилиэнньэ толоруулаах былаас уорганнарын итиэннэ губернатор үлэтин төһө астынара, хайдах сыаналыыра (Өссө ханнык критерийдэр баалларын туһунан сиһилии РФ Президенин сайтыгар көрүҥ).

Губернатордар үлэлэрин көдьүүһүн сыаналааһын тирэх ирдэбиллэрэ бу иннинэ да бааллара эрээри, билигин кинилэр ахсааннара икки төгүл элбэтиллэн биэрдэ. Даҕатан эттэххэ, Владимир Путин маннык критерийдэринэн көрөн, уон биир губернаторы үлэлэриттэн тохтотон турар.
Оттон биһиги өрөспүүбүлэкэбит балаһыанньата хайдаҕый?

Биллэрин курдук, Саха сирэ Уһук Илиҥҥэ бигэтик сайдар, социальнай инфраструктура кэлим бырайыактарын олоххо киллэриигэ хотоойутук үлэлиир эрэгийиэн быһыытынан билиниини ылар. Ол курдук, өрөспүүбүлэкэҕэ бары социальнай-экономическэй параметрдар тутуһуллаллар, бородууксуйа баалабай оҥоһуута уонна экономикаҕа үбү угуу таһыма үрдэтиллэн иһэллэр, оҕо төрөөһүнүн көрдөрүүтэ улаатар, киһи өлүүтэ аҕыйыыр, нэһилиэнньэ ахсаана эбиллэр, дьону хаарбах дьиэттэн көһөрүү итиэннэ тулаайах оҕолору дьиэнэн хааччыйыы бырагыраамалара толоруллаллар, нэһилиэнньэ кыра дохуоттаах араҥатын өйөөһүн дьаһаллара, бүддьүөт үлэһиттэрин хамнаһын үрдэтэр туһунан Путин ыам ыйынааҕы ыйааҕын олоххо киллэрии үлэтэ утумнаахтык ыытыллаллар. Онон, Ил Дархан Егор Борисов уонна өрөспүүбүлүкэ Бырабыыталыстыбатын ыытар утумнаах үлэлэрэ-хамнастара толоруулаах былаастар
уорганнарын үлэтин сыаналааһын критерийдэригэр сөп түбэһэр диэн эрэллээхтик этиэххэ сөп.

Эксперт санаата

Дмитрий Саввин, Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ:

— Губернатордар, субъектар үлэлэрин көдьүүһүн чопчу критерийдэринэн сыаналааһын эрэгийиэн туругун чахчылаахтык сыаналыыр кыаҕы биэриэҕэ, ол түмүгэр итэҕэстэри туоратар тустаах дьаһаллар ылыллыахтара, миэстэҕэ үлэ-хамнас тэрээһинигэр саҥа ырычаахтар толкуйданыахтара, каадыры аттаран туруоруу, бөҕөргөтүү үлэтэ утумнаахтык ыытыллыаҕа.

Раиса Сибирякова, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru