ХИФУ Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттарын тылларын уонна култуураларын үнүстүүтэ “Саха тыла – иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэҕэ” диэн Саха тэлэбиидэнньэтэ 55 сылыгар аналлаах билим өрөспүүбүлүкэтээҕи II кэмпириэнсийэтин тэрийэн ыытта.
edersaas.ru
Күн бастакы аҥаарыгар, тыл билимин хандьыдаата, ХИФУ Хотугулуу-Илиҥҥи тылларын уонна култуураларын үнүстүүтүн дириэктэрэ Гаврил Торотоев, тыл билимин хандьыдаата, ийэ тыл эмчитэ Михаил Алексеев-Дапсы, мэдэссиинэ билимин хандьыдаата, “Сахалыы Бикипиэдьийэ” дьаһабыла Николай Павлов-Халан, тыл билимин хандьыдаата, саха суруналыыстарын хаапыдыратын дассыана Надежда Борисова, тыл билимин хандьыдаата, “Саха билиҥҥи тыла: тыл истилиистикэтэ уонна нууччалыы-сахалыы тылбаас” үөрэтэр-чинчийэр лаборатория сэбиэдиссэйэ Надежда Ефремова сүрүн дакылааттарын иһиттибит.
Күн иккис аҥаарыгар, “Саха көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньа тыла-өһө”, “Саха литэрэтиирэлии тылын нуормата олохсуйарыгар хаһыат суолтата”, “Иһитиннэрэр-биллэрэр эйгэҕэ тылбаас кыһалҕата”, “Саха тыла Интэриниэт ситимигэр” диэн түөрт сиэксийэ үлэлээтэ. Манна тэлэбиидэнньэттэн саҕалаан, хаһыат, араадьыйа, саайтар, инстаграмнар тылларын-өстөрүн ырыттылар. Ол курдук, тылы таба суруйуу, тылбаас кыһалҕаларын, суруйуу истииллэрин, саҥа тиэрминнэри киллэриини, сомоҕо домоҕу, ханыыласпыт тыллары туттууну, оннооҕор чопчу рубриканан тиийэ ырыттылар. Ол курдук, холобура, кэлин –ааһын сыһыарыыны туттуу үксээбитин бэлиэтииллэр. Тыл үөрэхтээхтэрэ итинтэн дьиксинэллэрэ оруннаах, -ааһын сыһыарыы тылы сыыһырдар. Аны нууччалыы таттаран “СӨ үтүөлээх артыыската” дииллэрин эмиэ бэлиэтээтилэр. “Тиийиммэт ыал” уонна “тииһиммэт ыал” диэни кэлин үгүстүк бутуйар буолбуттарын ыйаллар.
Саҥа тиэрмини туттууну эмиэ ыйдылар. Үнүстүүт дириэктэрэ Гаврил Торотоев “площадь” диэни сахатытан “тулаһа” диэххэ сөп диэн этэр. “Интэриниэт” – “куйаар ситимэ”, “нефть” – “ньиэп”, “сир арыыта”.
Ити курдук, кэмпириэнсийэҕэ кыттыбыт дьон үгүс холобурдары быһаардылар. Манна даҕатан эттэххэ, аны саас бу тиэмэҕэ куурус ыытар былааннаахтар. “Сахалыы таба суруйуу тылдьыта” тахсыаҕыттан хаһыакка, саайтка даҕаны суруйуу тупсубутун бэлиэтииллэр. Биллэн турар, биирдиилээн алҕастар бааллар диэн ыйаллар.
Людмила ПОПОВА, “Саха сирэ” хаһыат, edersaas.ru