Саха муосчуттарын аҕалаатар аҕата

Бөлөххө киир:

Айылҕаттан талааннаах муосчут-худуоһунньук уонна педагог, уһуйааччы Семен Николаевич Пестерев быйыл төрөөбүтэ 100 сылынан Национальнай художественнай мусуойга быыстапка аһылынна.

edersaas.ru


Манна Семен Пестерев араас сылларга айбыт, чочуйбут муос үлэлэрэ, саамай бастакыларыттан саҕалаан, көрдөрүүгэ туруоруллубуттар. Худуоһунньук эдэригэр, дьонугар көмөлөһөөрү, хоту Абый уонна Булуҥ улуустарыгар үлэлээбит буолан, хотугу тиэмэ киниэхэ олус чугас. Ону туоһулууллар бэртээхэй үлэлэрэ – “Ыттаах сыарҕа”, “Бөрөлөр табаҕа саба түһүүлэрэ”(1957), “Табалар” (1965),“Хоту дойду оҕолоро” (1973), о.д.а. Бөдөҥ маастар “Туруйалар” (1970), “Былыргы саха уруута” (1971), “Балыксыт эһэ”, онтон да атын  ураты динамикалаах, талааннаах үлэлэрин дьон сөҕө-махтайа көрөр.

Кинини саха муосчуттарын аҕалаатар-аҕата диир сөп дии саныыбын, ол эбэтэр, Дьокуускайдааҕы художественнай училищеҕа  муосчут идэтигэр преподавателлиир сылларыгар (1960-72сс.), кэлин Саха сирин биллэр-көстөр, ааттаах-суоллаах муосчуттара буола үүнэн тахсыбыт худуоһунньуктар бары киниэхэ үөрэммиттэрэ, уһуйуллубуттара. Ол курдук, Россияҕа, аан дойдуга киэҥник биллибит үлэлэрдээх, ааттаах-суоллаах, саха норуодунай худуоһунньуга Николай Данилович Амыдаевтан саҕалаан, биллиилээх муосчут-худуоһунньуктар Степан Петров, Иван Попов, Георгий Родионов, Федор Марков, Константин Мамонтов, скульптордар Максим Павлов, Раиса Бурцева, Семен Прокопьев, о.д.а. – бу бары Семен Николаевич үөрэнээччилэрэ.

Онон, биллиилээх муосчут 100 сыллаах үбүлүөйүгэр аналлаах быыстапка аһыллыытыгар үөрэнээччитин Николай Амыдаев уола – СӨ Худуоһунньуктарын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Василий Амыдаев кэлэн тыл этиитэ бэлиэ буолла диэх кэриҥнээхпин. Василий Николаевич, бу сайын худуоһунньук С.Н.Пестерев дойдутугар Чурапчы улууһун Хоптоҕо нэһилиэгэр үрдүк таһымҥа ыытыллыбыт үбүлүөйдээх ыһыах, кини өр сыл үлэлээбит үөрэҕин кыһатын устудьуоннарын быыстапкалара хайдах ааспытын ахтан туран:

— Уһулуччулаах маастар, талааннаах худуоһунньук, уһуйааччы Семен Николаевич Пестерев сүдү нэһилиэстибэни хаалларбыта, ону барытын – кини уус-уран оҥоһуктарын Национальнай художественнай мусуой үлэһиттэрэ олус кичэллээхтик уура-харайа сылдьалларын бүгүн биһиги махтана көрөбүт. Худуоһунньук олоҕо айымньыларыгар салҕанар.., — диэтэ.

Сүүрбэ сылы быһа – 1962-1982 сылларга Семен Пестерев Дьокуускайдааҕы Пионердар дыбарыастарыгар оҕолорго “Эдэр муосчут” куруһуогу үлэлэппитэ, биир-биэс харчыта суох, уопсастыбаннай үлэ быһыытынан… Ол сылларга Дьокуускай 2N-х орто оскуолатын үөрэнээччитэ, Семен Николаевич “Эдэр муосчут” куруһуогар дьарыктаммыт, билигин биллиилээх суруйааччы, бэйиэт Николай Винокуров-Урсун:

— 1963 сыллаахха биһиги, 2-с оскуола уолаттара, киниэхэ бүтүн кылааһынан тиийэн дьарыктанарбыт. Олус үчүгэйдик үөрэтэрэ. Үтүө санаалаах, оҕо толлубат киһитэ, дьиҥнээх педагог этэ. Кини хас биирдии оҕоҕо айар дьоҕурун уһугуннарара. Күн бүгүнүгэр диэри истиҥник саныыбын..,— диэтэ.

Ити курдук, талааннаах муосчут, педагог, уһуйааччы Семен Николаевич Пестерев (1917-1983) төрөөбүтэ 100 сылыгар аналлаах быыстапка аһыллыытыгар кыттыыны ылбыт хас биирдии киһи – СӨ култууратын миниистирин солбуйааччы Марина Силина, Национальнай художественнай мусуой дириэктэрин наукаҕа солбуйааччы Галина Неустроева, Чурапчытааҕы А.П.Мунхалов Хартыыналарын галереятын салайааччы, Муосчут Кыыһа Айылгы Пинигина, о.д.а., саха искусствотын сайдыытыгар муосчут, худуоһунньук, мындыр уһуйааччы С.Н.Пестерев сүдү оруолун, үтүмэн үгүс кылаатын бэлиэтээн, истиҥ-иһирэх тыллары эттилэр.

Муосчут Семен Пестерев төрөөбүтэ 100 сылыгар аналлаах быыстапка Национальнай художественнай мусуойга (Киров уул.,9, 3-с этээс) алтынньы ортотугар диэри үлэлиэҕэ.

Татьяна МАРКОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru.

 Ыспыраапка

 

Муосчут-худуоһунньук Семен Николаевич Пестерев 1917 сыллаахха атырдьах ыйын 15 күнүгэр Чурапчы оройуонун II Мэлдьэхси нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1937 сыллаахха Дьокуускайдааҕы пушно-меховой хаһаайыстыба техникумун, онтон 1939 сыллаахха Казаннааҕы художественнай училище живописка салаатын 3 кууруһун бүтэрбитэ.

1948 сылтан ССРС Худуоһунньуктарын сойууһун чилиэнэ, Саха АССР искусствотын үтүөлээх деятелэ, РСФСР И.Е.Репин аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэтин лауреата.

Эдэр муосчуттарга сүбэ 2 үөрэтэр-методическай кинигэ ааптара, САССР үөрэҕириитин туйгуна.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0