Алдьархай кэтэспэтэх өттүттэн кэлэр дииллэрэ чахчы. Амма, Уус Маайа, атын даҕаны улуус олохтоохторо барахсаттар дьиэлэрин уу ылан, түбүк, ороскуот бөҕөҕө түбэстилэр. Туһааннаах дьон, бука, Өлүөнэни эрэ маныы олордохторо.
Сорох ыаллар адьас турар бэйэлэрэ эрэ тахсыбыттар үһү. Дьэ, итини билигин чөлүгэр түһэрэллэригэр хас эмэ сыл наада. Туох баар кыһыҥҥы таҥастара, миэбэллэрэ, туттар маллара-саллара барыта сытыйдаҕа, туһаттан таҕыстаҕа.
Бииртэн бэркиһиибин ээ, Дьокуускай куорат өрөспүүбүлүкэбит киинэ ааттаах эрээри, биир күн ардах курулатта да, уунан туола түһэр. Оннооҕор куораппыт килбэйэр киинэ уу “билиэнигэр” түбэһэр. Бадаҕа, иллэрээ сыл этэ дуу, улахан ардах түспүтүгэр, Ленин болуоссатын аттынааҕы Аммосов аатынан уулуссаҕа ыччаттар “сөтүөлүү сылдьар” хаартыскалара батсаабы бараабытын өйдүүр инигит? Быйыл даҕаны онтон ордубат чинчилээхпит. Атын даҕаны уулуссаларынан сатыы киһи букатын ааспат балаһыанньата үөскүүр, килэмиэтирдээх сиринэн эргийдэххэ эрэ табыллар. Анал массыыналар кэлэн ууну оборторуохтарыгар диэри уу ханна да барбат. Мин көрдөхпүнэ, суол кытыыларынан уу ааһар харыыдата суох. Дьиҥэр, уу суол ортотугар мустубакка, үргүлдьү ааһа туруохтаах этэ. Былыргылыы, туһааннаах үлэһиттэр мөлтөхтүк үлэлииллэр диэтэхпинэ, оҕолорум, харчы көрүллүбэт буоллаҕа дэһэллэр. Онно эмиэ туох харчыта ирдэнэрэ буолла, үлэ иһин хамнас аахсаллара чахчы. Ол гынан баран, хаачыстыба туһунан толкуйдаабаттар, эппиэтинэс мэлисээй! Эппиэтинэс биир киһиэхэ сүктэриллиэхтээх – салайааччыга. Салайааччы үлэһиттэриттэн ирдиэхтээх. Оччоҕо эрэ хаачыстыба тупсар.
Аны үс-түөрт сыллааҕыта дьиэбит иннинээҕи массыына турар миэстэтин аспааллаан абыраабыттара. Аспааллыахтарыттан ыла хотоол үөскээн, хаар, ардах уута барыта онно мустар. Сайын ардах кэнниттэн массыыналаах дьон уу саппыкыта суох массыыналарыгар кыайан киирбэттэр.
Саамай абаккалааҕа баар, итинтэн сэттэ хардыылаах сиргэ уу мунньуллар анал миэстэтэ баар. Хомунаалынай хаһаайыстыба үлэһиттэрэ кэлэн күн аҥаара носуоһунан ол ууну оборторо оонньууллар. Эрдэттэн уу онно тиийэн түһэрин курдук сырыынньа оҥорботохторун сөҕөбүн. Ити түгэҥҥэ эмиэ салайааччы хонтуруола, ирдэбилэ суоҕуттан, үлэ хаттаан оҥоһуллар. Ханна баҕарар үлэ толоруллубутун кэннэ аак оҥоһуллар. Ситэ оҥоһуллубатах эбэтэр итэҕэс-быһаҕас буоллаҕына, хаттаан оҥоруу ирдэнэр. Туһааннаах салайааччылар тоҕо хонтуруоллаабаттарый?
Ити курдук, хомунаалынай хаһаайыстыба үлэһиттэрэ “сайыҥҥы оонньууга” төһөлөөх элбэх бириэмэлэрин барыыллара буолуой? Бука, Дьокуускайга тустаах кыһалҕа ити ыйбыт икки эрэ түгэмминэн муҥурдамматаҕа чахчы.
Сыл ахсын бу өрөмүөн ыытыллар, үлэ барар диэн тэлэбиисэринэн кэпсииллэр, хаһыат сирэйин барыыллар да, үөтэлээбитэ көстүбэт. Ким эппиэттиирий?
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru саайтка анаан Биэтэс Билээхэп.
Хаартыска интэриниэттэн.