Кытай уонна Дьааҥы. Бу икки ханан да хатыласпат ураты кэрэлээх, туспа суоллаах-иистээх дойдулары биир ситимҥэ киллэрбит киһинэн Сардаана Седалищева буолар. Ыраах Дьааҥы улууһуттан төрүттээх Сардаана Седалищева улуу Кытайга олохсуйан, кини муҥутуур кыаҕын-күүһүн иҥэринэн, олоҕун кэскилин түөрэҕин түһэрэн, үлэлии-хамсыы, айа-тута сылдьар.
edersaas.ru
— Китай Шаньдун провинциятыгар Линьи куоракка олорбуппут тоҕус сыл буолла. Кэргэним Андрей Сердечнай идэтинэн пианист, Чайковскай аатынан Москватааҕы консерваторияҕа үөрэммитэ. Университекка пианино кылааһын үөрэтэр. Бэйэм тылбааһынан дьарыктанабын, — диэн кэпсиир Кытайга олохсуйбут Дьааҥы кыыһа Сардаана Седалищева.
Улуу Кытайга бэйэлэрин миэстэлэрин булунан, үлэлии-хамсыы сылдьар дьиэ кэргэн үөрүүтүн үксэтэн, игирэ оҕолоро – Сандар уонна Никита этэҥҥэ улааталлар.
— Уолаттар билигин икки саастаахтар. Сир түннүгүн арыйар, тулалыыр эйгэни ылынар кэм, биллэн туран, оҕо саастан саҕаланар. Оҕолорбутун кытта нууччалыы, сахалыы тылларынан тэҥҥэ кэпсэтэбит. Аҕабыт омугунан нуучча. Калужскай уобалас Арассыыйаҕа биир бастакынан «наукоград куорат» диэн статустаах Обнинск куоратыттан төрүттээх. Уолаттарбын оҕолонон, балыыһаттан тахсааппытын кытта аҕам Ньукулай Дьааҥыттан анаан-минээн көмөлөһө кэлбитэ. Уонна сиэннэрин биир саастарын тоҕус ый ааһыахтарыгар диэри оҕолоон, Кытайга олорбута. Ол иһин дьиэбитигэр саха тылын эйгэтэ, тыына куруутун баар, оҕолор уу сахалыы тылы ньылбы эрдэхтэриттэн истэн улаатан эрэллэриттэн үөрэбин. Аҕам олох атын дойдуга маннык тулуурдаахтык, дьиэтин-уотун барытын хаалларан туран, биһиэхэ кэлэн сахалыы эйгэбитин чиҥэтэн, кэскилин түстээн барбытыгар олус махтанабын. Чахчы, хоту сир киһитигэр хорсун быһыы, — диэн дьиэ кэргэн ийэтэ аҕатыгар истиҥ махталын биллэрэр.
Сардаана Кытай курдук сайдыылаах улуу дойду киэҥ хардыытын тэтимигэр баһыйтарбакка, бэйэтин норуотун олохсуйбут үтүө үгэстэрин оҕолоругар иҥэрэргэ дьулуһар. Биир оннук үтүө үгэс – Саҥа дьыл бырааһынньыга. Тымныы оройуттан – Дьааҥыттан төрүттээх киһиэхэ Саҥа дьыл суолтата тугунан да кэмнэммэт ураты тыыннаах.
— Саҥа дьыл ахсынньы 31 күнэ Кытайга туспа историялаах. Манна ахсынньы 31 түүнүн биһиги курдук бэлиэтээбэттэр. Кытай бэйэтэ ый халандаарынан үгэс буолбут Саҥа дьыллаах. Уонна арҕаа дойду Ороһуоспатын билинэр. Католическай итэҕэллээх кытайдар элбэхтэр. Онтон биһиэхэ, Кытайга олорор Арассыыйа дьонугар, Саҥа дьыл дойдубутун кытта ситиммитин быспат күүтүүлээх бырааһынньыкпыт. Оҕолорум Саҥа дьыл курдук маассабай бырааһынньык үөрүүтүн билбэккэ, оҕо саадтарыгар, оскуолаларга буолар утренниктары, Тымныы Моруос оҕонньору, Хаарчаананы, араас уотунан күлүмүрдүүр күөх харыйаны, араас эриэккэс маскараадтары көрбөккө улаатыахтарын баҕарбаппын. Ол иһин бэйэбит күүспүтүнэн Саҥа дьыл тыынын үөскэттэхпитинэ, оҕолорбутугар иҥэрдэхпитинэ сатанар, — диэн этэр Сардаана.
Кытайга олохсуйбут ыал былырыын уолаттара олоххо бастакы хардыыларын оҥорбут кэмнэригэр Саҥа дьыл бырааһынньыгын тэрийэн ыыппыттара. Эһээлэрэ Ньукулай Тымныы Моруос оҕонньор, ыал ийэтэ Сардаана бэйэтэ Хаарчаана, уолаттара Сандар Саҥа дьыл, Никита бөтүүк маскараата буоланнар, чугас олорор оҕолоох ыалларын эҕэрдэлээбиттэрэ, бэлэх туттарбыттара.
— Быйыл күһүн куораппытыгар Нуучча уулуссата арылынна. Кытайдарга нуучча култууратын тарҕатыыга, билиһиннэриигэ, ол иһигэр Саҥа дьыл бырааһынньыгын бэлиэтээһиҥҥэ былааннара элбэх. Онон Арассыыйа култуурата Кытай сиригэр-уотугар тарҕаныытыгар эрэлбит улахан. Арассыыйа Саҥа дьыла Кытайга туспа суолу-ииһи киллэрэн, норуоту түмүүгэ көмөлөөх буолуо дии саныыбын. Ол туһугар Кытайга олохсуйбут Арассыыйа дьоно үлэлэһиэхпит, — диэн эрэлин биллэрэр.
Дьааҥы уонна Кытай икки ураты дойду күүһүн-уоҕун этигэр-хааныгар иҥэриммит Кытай олохтооҕо, талааннаах музыкант Андрей Сердечнай тапталлаах кэргэнэ, кырачаан Сандар, Никита игирэ уолаттар күн күбэй ийэлэрэ Сардаана Седалищева курдук дойдутугар бэриниилээх, киэҥ уопсастыбаннай өйдөөх-санаалаах, норуот үгэстэрин үрдүктүк тутар ыччаттаахпытынан биһиги киэн туттабыт. Кытай тэтимнээх олоҕун сорҕото буолары ситиспит дьиэ кэргэҥҥэ саҥа сыл ситиһиини, үүнүүнү-сайдыыны, кытаанах доруобуйаны тосхойдун!
Эдэр саас саайтка анаан Сардаана МАТВЕЕВА.