«Ааспыт ааспат амтана» диэн суруналыыс уонна суруйааччы Сардаана Сивцева-Даана Сард саҥа киинэтин суруналыыстарга көрдөрдө. edersaas.ru
Сериал ахсынньы 4 күнүттэн бэнидиэнньиктэн чэппиэргэ диэри киэһээҥҥи сонуннар кэнниттэн, дьон саамай көрөр бириэмэтигэр тахсыаҕа.
Киинэ ис хоһооно дьиҥнээх олохтон кэпсэнэр. Аныгы олох тэтиминэн режиссер Марина Платонова батсаап ситимин да эппит, суотабай да хаалсыбат, аныгы айанньыт тохтоон ааһар да чайнойугар дьоруойдар күннээҕи олохторо көстөр. Ол да иһин буолуо, көрөөччү күннээҕи олоҕу түргэнник ылынар. Оттон ааптар бэйэтэ кэпсииринэн, оччолорго сэһэн сюжета арылларыгар эдэркээн суруналыыс кыысчаан «Эдэр коммунист» хаһыакка үлэлии олорор кабинетыгар аксакал-суруналыыстар биир аллар атастара 20 сыл буолан баран оскуолатааҕы тапталын көрсөн, олоҕо тосту уларыйбытын кэпсэппиттэрин өйдөөн хаалбыт.
Бу туһунан кэпсиирин быыһыгар Сардаана Сивцева:
— Аатын эппэппин, ол киһи билигин аата-суола өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр,— диэн этэн кэбиһэн, суруналыыстар интэриэспитин өссө көбүтэн кээстэ. Бастакы тапталларын иккистээн эргиппит орто саастаах дьон үгүһэ чахчы буоллаҕа…
Киинэ сценарийын сэһэн ааптара Даана Сард бэйэтэ суруйбут буолан, өссө кэрэхсэбиллээх. Сэһэн сурулларын саҕана олох тэтимэ да, суруйааччы көрүүтэ, толкуйа да атын буоллаҕа. Ол да иһин эбитэ дуу, сэһэҥҥэ Дайаана оҕото уол эбит буоллаҕына, киинэҕэ кыыс буолан соһутта. Мин бу туһунан ыйыппыппар ааптар:
— Кырдьык, сэһэммэр Дайаана оҕото уол этэ. Ол эрээри кыыһа ордук эбит дии санаан, киинэҕэ кыыс уйулҕатын ордук арыйдым. Чэ, ону бэйэҕит көрөөрүҥ. Тоҕо уолу кыыс «солбуйбутун»,— диэн Сардаана эмиэ көрүөх баҕабытын эбии күөдьүтэн биэрдэ.
Даана Сард бииргэ үлэлиир кэллиэгэтин Майя Власьеваны бэрт иһирэхтик ахтан ылла.
— Сэһэн туһунан санаабакка сылдьан, массыыҥкаҕа (оччолорго көмпүүтэр диэн суох) бастакы холонуубун табыгырата олордохпуна, бииргэ үлэлиир кэллиэгэм Майя Власьева киирэн кэлбитэ уонна:
— Бу туох ааттааҕы бэчээттии олороҕунуй? — диэн соһуйбута. Онно мин холонон көрүүбүн ааҕан баран, олус интэриэһиргээбитэ:
— Тыый, олус бэрт кэпсээн дии. Салгыытын хайаан да суруй,— диэн сүбэлээбитэ. Ол онтон эр ылан, мин түһүмэхтэринэн арааран, суруйан барбытым. Сырыы аайы кэпсээннэрбин түмүктээбэккэ, «дьэ манан бүтэриим» дии-дии элбэх туочуканы туруорар этим. Били,»Зимняя вишня» киинэ курдук. Сценаристар сотору-сотору саҥа сериялары таһаараллар этэ дии. Мин кэпсээним эмиэ элбэх туочука кэнниттэн салҕанан испитэ,— диэн кэпсиир Сардаана Сивцева. Оттон мин Майя Власьева араадьыйаҕа оҥорбут бэртээхэй версиятын истэн турабын. Онон Майя дьүөгэтин бу айымньыта киэҥ араҥаҕа тахсарыгар улахан оруоллаах эбит.
— Киинэ сценарийын суруйарыгар сэһэн ааптарыгар анаан сорудах биэрбиппит. Биэс нэдиэлэ устата киинэ устарга бэлэмнэнии барбыта. Бастакы таптал хаттаан тиллэр сериал-хартыыната Горнай улууһугар уонна Дьокуускайга уһуллубута. Барыта холбоон 280 сюжет таҥылынна, — диэн кэпсиир киинэ генеральнай продюсера Олег Марков.
Суруналыыстар: «Киинэ дьоруойдарын хайдах буллугут?» диэн ыйытыыларыгар толорооччу продюсер Евгения Давыдова маннык быһаарда:
—— Бастатан туран, Даана Сард дьоруойдарын оруолларын бэйэтэ хайдах көрөрүн учуоттаабыппыт. Ол курдук, кини Дайаана оруолугар Ирина Никифорованы көрөрүн туһунан эппитэ. Дьолго, көрөөччү сөбүлүүр уонна ылынар актрисата ааттата барбатаҕа, тута сөбүлэспитэ.
Биллэн турар, сайын ортото оруолларга сөптөөх артыыһы булуох диэтэххэ, уустук этэ. Киһи үксэ уоппускаҕа, сорохтор бэйэлэрэ былааннаммыт соруктарын толоро сылдьар кэмнэрэ этэ. Хата, Айаал Аммосов үөлээннээҕэ уонна оруолларга өрүү бииргэ оонньуур актрисата буолан, улугумнук сөбүлэспитэ.
Анал идэлээх актердары кытта үлэлиир олус чэпчэки этэ. Оруолларыгар наһаа түргэнник киирэллэр.Тута тылларын-өстөрүн импровизациялаан, баары-баарынан тута ылынан, туохтан да тардыллыбакка, иҥнибэккэ, киинэ уһуллуута олус түргэн тэтиминэн барбыта. Дайаана бииргэ үлэлиир дьахтарын оруолугар Валентина Романованы-Чыыскыырайы култуура колледжын дириэктэрэ Захар Никитин сүбэлээбитэ. Олус бэрткэ тапсан үлэлээтибит. Чыскыырай сценарийы ааҕаат да: «Бу мин оруолум эбит!» —диэбитэ. Кини идэтинэн повар үөрэхтээх эбит. Биллэн турар, сарсыарда 9 ч. түүн 3-4 чааска диэри киинэ уһуллар буолан, сылайыы ханна барыай? Ону ол диэбэккэ, артыыстарбыт оруолларыгар олус бэрткэ киирэн, Горнай улууһун чайнойугар устуу биир эрэ нэдиэлэ иһигэр оҥоһуллубута. Атын оруолларга эмиэ олус талааннаах самодеятельнай артыыстар оонньоотулар. Ол курдук, артыыска Василина Баланова, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Майатааҕы народнай тыйаатыр артыыһа Спиридон Григорьев, артыыс Сергей Баланов бэйэлэрин оруолларын бэрткэ арыйдылар.
Суруналыыс оруола эмиэ баарын көрөн, биһиги, анал идэлээх дьон, бэркэ үөрэ ылынныбыт.
Бу оруолу кэллиэгэбит, «Саха сирэ» хаһыат эрэдээктэрин солбуйааччы Николай Бэстиинэп арыйда.
Атын оруолларга Саха тыйаатырын, култуура колледжын, Олоҥхо, Эстрада, Бэрдьигэстээх народнай тыйаатырдарын артыыстара оонньоотулар. Уопсайа киинэ устуута икки ый иһигэр барбыта.
Киинэ сценариһа, сэһэн ааптара Даана Сард:
— Мин Василина Баланова уобараһын бэркэ арыйбытын сөбүлээтим. Кини кэргэнигэр истиҥ сыһыана, тапталын кыыма умуллубута ырааппытын олус да табыллан оонньоото! — диэн бэлиэтээтэ.
Биллэн турар, «Ааспыт ааспат амтана» диэн киинэ режиссеругар Марина Платоноваҕа бэрт үгүс махтал тыла этилиннэ. Хас биирдии түгэн режиссер хараҕынан оҥоһуллубутун киинэ уһуллуутугар эппиэттээх дьон биир этиитинэн: «Чуолкайдык үлэлиир киһи!» — диэн сыана быстылар.
90-с сыллар саҕаланыыларыгар өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо «Саха» НКИХ «Ыаллыылар» сериалларын көрөөрү тугу барытын умнан,тэлэбиисэрбит иннигэр олорор буоларбыт. Дьэ, ол түгэн ахсынньы 4 күнүттэн хатыланар буолла! 16 серия устата Саха сирин олохтоохторо Дайаана уонна Виктор Георгиевич ааспыт тапталларын ааспат амтанын «амсайыахпыт». Киинэ кылаабынай дьоруойдарын олохторо салгыы хайдах салаллыай? Дьэ,ол ону билээри ахсынньы саҥатыгар тэлэбиисэргитин маныырга бэлэмнэнэниҥ. Киинэ «Саха» НКИХ уонна» Саха 24″ ханаалларга иккиэннэригэр көстүөҕэ.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ», edersaas.ru
Ааптар Хаартыскаҕа түһэриитэ.