2013 с. Сунтаар оскуолаларын оҕолоро «начаалынай байыаннай бэлэмнэнии» предметин оскуола үөрэҕин бырагырааматыгар киллэриини туруорсан ыҥырыы таһаарбыттара. Ону «төгүрүк остуолга» дьүүллэһэн, ырытан турардаахтар.
edersaas.ru
Оттон 2016 с. «Патриот» түмсүү көҕүлээһининэн (бэрэссэдээтэл — юстиция полковнига, СӨ үтүөлээх юриһа М.С.Люйден), патриотическай тыыҥҥа иитиигэ улахан ыҥырыы өрөспүүбүлүкэ таһымыгар таһаарыллыбыта. Билигин ол ыҥырыыны кэҥэтэн, СӨ аатыттан Уһук Илин таһымыгар таһаарар былааннаах үлэни ыыта сылдьаллар.
Быйылгы «Патриот» оонньуу Сунтаар улууһун Сиэйэ нэһилиэгин 96 саастаах олохтооҕо, Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии кыттыылааҕа, Берлиҥҥэ тиийэ өстөөҕу кыйдаабыт буойун Прокопий Афанасьевич Степанов чиэһигэр ыытыллара былааннанар. Улууска хамыыһыйа тэриллэн, улуус аҕа баһылыгын солбуйааччы Ульяна Попова, үөрэҕирии управлениетын начаалынньыга Г.М.Еремеев салайыыларынан бэлэмнэнии үлэтин тэрийэн ыыта сылдьаллар. Күрэхтэһии кэмигэр «Патриот» түмсүү актыыбынай чилиэнэ, интернационалист-буойун, Бойобуой Кыһыл Знамя уордьаннаах Усементай Алексеев хаартысканан быыстапката буолара былааннанар.
Манна даҕатан эттэххэ, Сиэйэ нэһилиэгиттэн байыаннай буолбут дьон, хайа да нэһилиэккэ холоотоххо, элбэхтэр. Кинилэр истэригэр В.П.Семенов, К.М.Мамонтов, В.Г.Афанасьев, Е.П. Попов бааллар (кырата 18 киһини ааттыыллар). Оттон оскуола тэриллэн үлэлиэҕиттэн ылар буоллахха, олох да 60-ча киһи туһунан кинигэ суруллан тахсар матырыйаала баар.
Билигин оскуолаҕа байыаннай-патриотическай иитии үлэтэ күүскэ уонна ситиһиилээхтик бара турар. Оскуолаҕа байыаннай кабинет ис туруга кичэллээхтик тэриллибит: истиэндэлэр, хас биирдии үөрэнээччи остуолугар оҕолор бэйэлэрэ учуутал этиитинэн оҥорбут булт түгэннэрэ ойуулаах подставкалар ууруллубуттар. Оҕолор учуутал ыйыытынан-кэрдиитинэн мастан граната, аптамаат оҥортообуттар. Уруоктарга оҕолор элбэхтик эрчиллэллэр, таһырдьа спорт былаһааккатыгар анаан мэһэйдэрдээх дистанциялар бааллар. Уопсайынан, учуутал ис санаатыттан чахчы кыһаллан үлэлиирэ көстөр. Кабинет таһыгар көрүдүөргэ нэһилиэк бэтэрээннэрин, байыаннай идэни талбыт дьоннорун уонна оскуола байыаннай-патриотическай иитиигэ ситиһиилэрин кэпсиир истиэндэлэр ыйаммыттар. Сайын ахсын үлэ-байыаннай-спортивнай хайысхалаах лааҕыры учуутал Максим Данилов тэрийэн ыытарыгар оҕолор үөрэ-көтө сылдьаллар.
Онон, Сиэйэ нэһилиэгин оҕолоро олоххо бэлэмнээх, эт-хаан өттүнэн чэгиэн-чэбдик, өй-санаа өттүнэн сайдыылаах буола улаатан тахсалларыгар эрэл улахан.
Оттон биһиги түмсүүбүт дойдубутугар, дьоммутугар араас боппуруостарга кыахпыт тиийэринэн көмөлөстөрбүт диэн санаалаахпыт.
Нэһилиэнньэ барыта, салалта бииргэ буоллахпытына, кэлэр кэскилбит сырдыы, кэҥии турарыгар эрэлбит улахан.
Зинаида ИГНАТЬЕВА,
«Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru