Соторутааҕыта Цииркэ дьиэтигэр «Хотугу суһум» диэн бэйэлэрэ араас оҥоһугу оҥорон таһаарар дьон быыстапкалара буолан ааста. Онно оҕуруоттан саҕалаан, кылга тиийэ киһи кэрэхсиэх оҥоһуктарын ортотугар Харитина Орлова сыалыһар тириититтэн тикпит араас дьикти оҥоһуга болҕомтобун ордук тарта. Бэйэтин кытта кэпсэтээри гыммытым да, оҥоһук ааптара оҥоһуктарын дьону көрдөрөллөрүгэр көрдөһөн, быыстапкаҕа ыытан кыттыбыт эбит. Ол иһин Харитина Тарасовналыын төлөпүөнүнэн кэпсэппитим.
- Эдьигээҥҥэ 30 сыл оскуола иннинээҕи саастаах оҕолорго методиһынан үлэлээбитим. Кэргэним балыксыт буолан, сыалыһар тириитин хатаран, имитэн, онтон араас оҥоһугу тигэр буолбутум. Кэлин илиим бара үөрэнэн, сыалыһартан дьахтар сонун, сэлээппэтин, суумкатын уонна бэрчээккэтин тикпитим. Биллэн турар, барытын биирдэ олорон турбаппын. Сыыйа биир-биир эбэн иһэбин. Холобура, билигин сон ыстаанын тигэ сылдьабын, – диэн кэпсиир сэһэргэһээччим.
Харитина Тарасовна быыстапкалары көтүппэт. Буолумуна, итинник эриэккэс иис оҥоһуктаах киһи, дьоҥҥо-сэргэҕэ көрдөрүмүнэ. Оттон сонун, ыарахана бэрдиттэн, улахан быыстапкаларга эрэ «кытыннарар» эбит.
- Сыалыһар тириититтэн тугу баҕар оҥоруохха сөп. Саамай уустуга – имитии. Сыалыһар тириитин сүлэн баран, сууйабын. Онтон тэнитэн хатарабын. Хаппытын кэннэ аны бороһуоктаах ууга сытыара түһэн баран сууйабын. Ол кэннэ куурдан баран, дьэ имитэбин. Сыалыһар тириитин эрдэттэн мунньабын. Холобура, соммун тигэрбэр 10-20 киилэлээх уон сыалыһар тириитэ барбыта. Тириини иискэ бэлэмниир үгүс үлэттэн тахсар. Ордук хатырыгын ыраастыырга эрэйдээх. Быһаҕынан ньылбырытан ыраастыыбын. Онтон хаалбытын куурдан баран, иннэ төбөтүнэн ылҕыыбын.
- Былыр эбэҥкилэр, көһө сылдьар норуот буолан, сыалыһар тириититтэн бэрэмэдэй оҥостоллор, оҕолоругар ырбаахы уонна ыстаан тигэллэр эбит. Ууну киллэрбэт буолан тыыларын, дьааһыктарын бүрүйэр сабыы эмиэ тктэллэрин кыраайы үөрэтэр мусуойга көбүтүм. Сыалыһар бэйэтин оргутан килиэй эмиэ оҥостоллор, – диэн кэпсиир Харитина Тарасовна.
Маастар иистэнэргэ өрүс сыалыһарын тириитэ ордук диир. Күөл сыалыһарын тириитэ хараҥа буолар эбит. Ол аһыттан тутулуктаах үһү. Иистэнньэҥ Эдьигээнтэн арахсыбыта 25 сыл буолбут. Билигин онно уола олорор. Кини балыктаан ыытар эбит. Ол иһин Харитина Тарасовна сыалыһарын тириитин кытта бодьуустаһарын билигин да бырахпат.
Бэлэмнээтэ: Елена ПОТОЦКАЯ
Видео: Якутск-ТВ