Бу күннэргэ киин уонна арҕаа улуустарга халлаан биллэ сылыйан эрэр.
Норуот билгэһитэ Тускул халлаан сылыйыытын Магадан уобалаһыттан хоту улуустарга уонна Амурскай уобаластан арҕаа улуустарга дьайар утарыта икки улахан циклон кэлэн иһэрин кытта ыкса сибээстиир.
— Бу күннэргэ улахан сис былыт иһэр. Олунньу ый билгэтинэн саас эрдэ кэлэрэ биллэр этэ. Ол курдук, олунньу 1 күнэ — Билгэ күнэ этэ. Онно күннээх эбит буоллаҕына, олунньу 2 күнүгэр эбиэттэн киэһэ былыттаах этэ. Бу тыаллаах дьылга маннык буолар.
Олунньу 27 күнүгэр диэри хайдах күн-дьыл туруой?
Бу күннэргэ түүн отучча кыраадыс тымныы, күнүс сүүрбэттэн тахса кыраадыс туруоҕа. Ол эрээри олунньу 23-24 күннэригэр — оруобуна эр дьон бырааһынньыктарыгар Ийэ Айылҕа анаан маанылыаҕа.
Ол эбэтэр киин улуустарга күнүс баара-суоҕа 4-5 кыраадыс тымныйыаҕа. Бу маннык сылаас сааскы ылааҥы күн икки күн эрэ туруоҕа. Онтон эмиэ тымныйан барыаҕа.
Бүлүү бөлөх улууска эр дьон бырааһынньыгын саҕана баара суоҕа күнүс 2-3 кыраадыс тымныы буолуоҕа. Ол эрээри «саас кэллэ, сылыйда» диэн үөрүмэҥ, 24 чыыһылаттан эмиэ 40-тан тахса кыраадыска тиийэ тымныйыаҕа.
Соҕуруу улуустарга киин оройуоннарга курдук эмиэ сылыйыаҕа. Оттон эр дьон бырааһынньыгар баара суоҕа күнүс 2-3 кыраадыс сылыйыы буолуоҕа. Ол эрээри 24 чыыһылаттан бу эҥэр улуустарга эмиэ тымныйыаҕа.
Тымныы полюһугар Өймөкөөҥҥө билигин тымныы күн-дьыл турар. Сорох нэһилиэккэ 60-ча кыраадыс тымныы. Ол эрээри олунньу ортотун диэки атын улуустарга салгын дьайыытынан манна 20-30 кыраадыс тымныйыаҕа. Бу маннык кыраадыс өймөкөөннөргө сылыйбытынан ааҕыллар.
Дьааҥыга эмиэ тымныы күн-дьыл турар. Эр дьон бырааһынньыгар манна күнүс 10-ча кыраадыс тымныйыаҕа.
Анаабыр-Өлөөн улуустарыгар олунньу 22-23 күннэригэр сылыйыаҕа. Тымныы оҕуһун иккис муоһа тостуутугар — олунньу 24 күнүгэр бу эҥэр эмиэ улаханнык тымныйыаҕа.
ТУОЛАР ЫЙ (ИККИС ЧИЭППЭРЭ)
Бу кэмнэ сиргэ Ый уонна Күн дьайыыта ордук улаатар, улахан күүс биллэр.
Бу күннэргэ Сиргэ Ый уонна Күн сабыдыала элбэх буолан, эмискэ ыарыы тииһигириэн сөп. Суолга араас быһылаан тахсыан сөп. Онон сэрэнэ сылдьыҥ.
ЫЙ ЫЙЫЫЛАРА:
— Балыксыттарга олунньу 18-20 күннэригэр балык үчүгэйдик тутар кэмэ. Ону куоттарымаҥ.
— Сана үүнэр олунньу ый 15-18 күннэригэр баттах кырыйтарыытыгар тоҕоостоох кэм. Ордук оҕо баттаҕын кырыйдахха өлгөм доруобай баттах үүнэр, онон бу күннэри мүччү тутумаҥ.
— Олунньу 19 күнүгэр харчыгын уурдардаххына эбэтэр иэс биэрдэххинэ икки төгүл улаатан кэлиэҕэ.
— Олунньу ый 19 күнүгэр Ыйга куһаҕан дьайыы үөскүүр, онон ыраах айанныыртан туттунуҥ, саҥа дьыаланы саҕалаамаҥ, сэрэхтээх буолуҥ.
— Олунньу ый 25 күнүгэр Ыйга үчүгэй дьайыы үөскүүр. Ыраах айанныырга, саҥа дьыаланы саҕалыырга, кэпсэтиини ыытарга табыгастаах кэм.
Тускул бэлиэтииринэн, күн 3 чаас 46 мүн. уһаата.
Елена ПОТОЦКАЯ, „Саха сирэ“ хаһыат, edersaas.ru
Хаартыска — интернеттэн.