Тутуу тэрилтэтин дьахтар дьаһайан үлэлэтэрэ буолуо диэн олох санаабат этим.
Ньурбаҕа суруналыыстар десаннарыгар сылдьан Каролина Николаева салайар «Альфа» ХЭУо бөдөҥ тутуу тэрилтэтин үлэтин-хамнаһын кытта ыкса билсэн баран, кыахтаах дьон үгүһү да ситиһэллэрин сөҕө көрбүтүм.
Юрист идэлээх Каролина Николаева тутуу тэрилтэтигэр биэс сыл үлэлээбит. Онтон 2004 сылтан юридическай хонтуора тэринэн үлэлии сылдьан, тутуу эйгэтигэр көспүт. Онон аҥаардас тутуу салаатыгар дьоҕус бизнеһинэн дьарыктаммыта 8 сыл буолбут. Тэрилтэтигэр бастайааннай 8 үлэһиттээх. Кэрэхсэбиллээҕэ, Ньурба биир уопуттаах предпринимателлэриттэн биирдэстэрэ саҥаттан саҥа сүүрээни олоххо киллэрэргэ дьулуһар. «Альфа» ХЭУо тутуу матырыйаалын оҥоруунан эмиэ дьарыктанар. Ол инниттэн Челябинскайдааҕы «Транслизинг» фирма нөҥүө «табаарынай» бетон оҥорор тэрили атыыласпыттар. Бу тэрилтэни кытта үлэлээбиттэрэ үһүс сылыгар барбыт. «Сүүрэ сылдьар тиэхиньикэбитин барытын кинилэр нөҥүө ылбыппыт. 2014 сыллаахха бу тэрилтэ филиала Дьокуускайга аһыллыбыта», — диэн кэпсиир Каролина Николаева.
— Кэнники сылларга олохтоох нэһилиэнньэ бетон тутууну интэриэһиргиир буолла. Үйэлээх буоларын туһугар олохтоохтор дьиэлэрин акылаатын үксүн бетонунан оҥороллор. Инньэ гынан, сайын устата тыһыынчанан куубунан сакаас киирэр. Цемент, щебенка, кумах булкадаһыгын холбоон, анал станокка пресстээн, бетон блогун оҥоробут.
Щебенкабытын, сиэмэммитин Мохсоҕоллоохтон аҕалабыт. Былырыын 3 тыһ. куб. м тутуу матырыйаалын атыылаабыппыт. Ону таһынан, бэйэбит тутууларбытыгар хамаҕатык туһанабыт, — диэн кэпсиир Каролина Афанасьевна.
«Альфалар» улуус ыытар куонкурустарыгар уонна аукционнарыгар үгүстүк кыттан кыайаллар эбит. Ол курдук, быйыл «Хаарбах дьиэттэн көһөрүү» бырагыраамаҕа кыттан, 16 кыбартыыралаах икки мэндиэмэннээх мас дьиэни туппуттар. Ньурба куоратын ортотугар килэйэн-халайан турар икки мэндиэмэннээх Бизнес-инкубатор дьиэтин икки сыллааҕыта үлэҕэ киллэрбиттэр. Уопсайынан, улуус киинигэр уонна нэһилиэктэргэ барытыгар тутуу ыытар кэскиллээх тэрилтэ эбит.
Олохтоохтор бэйэ сиригэр-уотугар оҥоһуллан тахсар шлакоблогу хамаҕатык атыылаһаллар. «Альфалар» 3000 куб. м бетон блогун оҥорорго былааннаан олороллор. Быйыл 35 кыбартыыралаах тулаайахтарга анаммыт дьиэни тутуохтаахтар. Онно мас дьиэ икки ардыгар «брандмауэрная стена» дэнэр ньыманан истиэнэ оҥоһуллуохтаах. Аҥаардас ол онно 2,5 тыһ. устуука бетон блога туттуллуоҕа.
— Бетон блога анал технология быһыытынан оҥоһуллар. Атыыга таһаарыахпыт иннинэ экспертизалатабыт. Эксперт түмүгүн ыллыбыт да, атыылаан эбэтэр туһанан барабыт, — диэн санаатын үллэстэр предприниматель.
Нэһилиэнньэҕэ, сүрүннээн, щебенканан буолбакка, гравийынан оҥоһуллубут блоктары атыылыыллар эбит. Гравийы оройуонтан булар буоланнар, сыаната чэпчэки. Маннык блоктары чааһынай дьон баанньыкка, гараас тутуутугар туһаналлар. Буору, гравийы, кумаҕы атыылыыр анал лицензиялаах эдэр дьон үгүс эбит. «Альфалар» дуогабарынан кинилэртэн атыылаһаллар. Оҥорон таһаарбыт блоктарын күһүҥҥэ диэри устуукатын 120-130 солк. атыылаабыттар.
— Кэлиҥҥи сылларга чааһынай дьиэ тутуута олус элбээтэ. Онон бородууксуйабыт хамаҕатык барар. Дьиэ туттар дьон кэлэн сүбэлэтиэхтэрин эмиэ сөп. Биһиги кинилэри кытта бииргэ үлэлииргэ бэлэммит, — диэн кэпсэтиибитин түмүктүүр предприниматель Каролина Николаева.
… Атыттар даҕаны бу Ньурба предпринимателин курдук сонун хайысханы баһылаатахтарына, тыа сирэ балысханнык сайдара саарбаҕа суох.
Елена ПОТОЦКАЯ, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru