А.С.Новгородов аатынан «Бичик» кинигэ кыһатыгар тахсыбыт «Ежегодник Саха театра – Саха театра сылтан сыл» кинигэ Саха национальнай тыйаатыра үөскээбитэ 110 сылыгар анаммыт.
edersaas.ru
Бу сүҥкэн альбом-кинигэҕэ Былатыан Ойуунускай аатынан Саха тыйаатыра 2014-2017 сс. айар үлэтин уонна, биллэн турар, тапталлаах артыыстарбыт тустарынан матырыйааллар түһүмэхтэринэн наарданан киллэриллибиттэр.
Кинигэ сэттэ түһүмэхтэн турар
«Тыйаатыр айана» түһүмэх уһулуччулаах уопсастыбаннай диэйэтэл Василий Никифоров-Күлүмнүүр национальнай тыйаатыр тэриллиитигэр уонна сайдыытыгар оруолун туһунан Александр Жирков суруйбут дириҥ ис хоһоонноох матырыйаалынан саҕаланар.
Андрей Борисов, Ефим Степанов, Татьяна Басхардырова, Алексей Пудов уо.д.а. ыстатыйаларын ааҕа олорон, билиҥҥи национальнай тыйаатыры туох күүтэрин ааптардары кытары тэҥҥэ толкуйдуохха сөп. Онуоха тыйаатыр быыһын сэгэтэн көрөр баҕаҥ күүһүрэргэ дылы.
«Театр оҕолоро» түһүмэх көлүөнэ алтыһыыларын кэрэһилиир. «Тыйаатыр бэйэтэ детсад курдук буолара, оҕо бөҕө кэлэрэ, сороҕор аһара мэниктээн мөҕүллэн да ыларбыт. Ол курдук, бииргэ оонньообут оҕолорбун ахтан аастахха, Михайлов Дималыын Каландаришвили уулуссаҕа турар эргэ тыйаатырга ыаллыы олорбуппут. Борисова Марика, Апросимова Мая, Федотов Спартак, Федотка буоламмыт тыйаатырга улааппыппыт. Аны бары бииргэ сиэттиһэн дьоммутун кытары гостуруолга сылдьыһарбыт… Оҕо сааспыттан билбит дьиэм тыйаатыр эрэ буолан, билигин тапталлаах оҕо сааһым уйатыгар, Сахам тыйаатырыгар, үлэлии-үлэлии сылдьабын», – диэн Александр Решетников ахтыытыгар элбэх артыыс оҕото кыттыһарын таайаҕын. Майя Мекюрдянова, Лидия Гоголева-Васильева, Надежда Борисова-Гребенникова, Уйусхаан Луковцев кылгас сэһэргээһиннэрин аахтахха, ааҕаччы кинилэр ханнык артыыстар оҕолоро буолалларын билсэр.
Аата да этэрин курдук, «Ааттар» түһүмэххэ тыйаатыр аксакаалларын тустарынан бэртээхэй матырыйааллары сэдэх хаартыскалар ситэрэн биэрбиттэр.
2014-2017 сс. үбүлүөйдэрин бэлиэтиир артыыстарга ураты болҕомто ууруллубут. Ол курдук, бу сылларга үбүлүөйдэрин бэлиэтээбит артыыстар тустарынан истиҥ-иһирэх ахтыылар кинигэни сылаас тыыннаабыттар.
Суруллубут — суоруллубат. Артыыс үлэтэ-хамнаһа, оруоллара, испэктээктэр кинигэҕэ үйэтитиллэр буоланнар, көрөөччү уонна артыыс быстыбат ситимнээхтэр. Ол да иһин, биирдиилээн артыыстар уонна тыйаатыр кэрдиис кэмнэрин кэрэһилиир кинигэлэр бу сылларга элбэхтик бэчээттэммиттэр.
«Даарыйа барахсан», «Таала алаас уола Сөдүөт Батаакап», «Ийэ сириттэн силис тардан» (К. Борисов туһунан), «Аҕыйах мүнүүтэ аанньалы кытта…» (И.Дмитриев—Сиэн Чолбодук), «Андрей Борисов и путь Саха театра», «Одун Хаан оҥоһуутунан» (Михаил Апросимов), «Лена Гоголева», «Ыра санаа ыллыгынан» (Маргарита Борисова), «Национальное бытие на театральных подмостках», «Легенды Саха театра» кинигэлэр күн сирин көрбүттэр.
Саха тыйаатыра 2016 с. «Саха тыйаатырын номоҕо» гостуруолунан киэҥ сирдэринэн тэлэһийэн, Саха тыйаатырын дорҕоонноохтук ааттаппыта. Тыйаатыр Бишкек, Алмата, Астана, Казань, Уфа, Москва куораттарынан гостуруолларын дьэрэкээн хаартыскалар кэпсииллэр.
«Ежегодник Саха театра – Саха театра сылтан сыл» альбом-кинигэ курдук таһаарыылары көрөөччү өссө да күүтэр.
ЫСПЫРААПКА:
Кинигэ балаҕан ыйын 1-15 күннэригэр Новосибирскайга «Сыл кинигэтэ: Сибиир-Евразия—2017» регионнар икки ардыларынааҕы I аһаҕас куонкуруска «Искусствоҕа бастыҥ кинигэ, хаартысканан таһаарыы» номинацияҕа кыһыл көмүс мэтээли ылбыта. Манна даҕатан эттэххэ, «Саха тыйаатырын антологията» бырайыак 2011 с. «Сыл кинигэтэ» национальнай бириэмийэ лауреатынан буолбута.
Кинигэ ааптара уонна эппиэттиир эрэдээктэрэ – СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) спикерэ Александр Жирков.
Эрэдээксийэлиир коллегияҕа А.С. Борисов, А.П. Николаев, В.А. Чусовская үлэлээтилэр.
Матырыйааллары И.М. Бубякина, М.М. Васильева, Нь.И. Илларионова, Е.Н. Степанов, Л.В. Тимофеева хомуйан, бэчээккэ бэлэмнээтилэр.
Надежда ЕГОРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru