Уһун үйэлэнэргэ хардыы

Бөлөххө киир:

Биэнсийэ сааһын уһатыы үгүс кэпсэтиини таһаарда. Ким эрэ сөбүлэспэт, ким эрэ үөрэр. Үөрэрэ диэн, билиҥҥи дьон доруобуйаларын эрдэт­тэн көрүнэллэр. Онон, уһуннук олоруох­тарыгар, өр кэмҥэ үлэ-хамнас үөһүгэр сылдьыахтарыгар эрэллээхтэр.

edersaas.ru

Билигин санаатахпына, биһиги эмиэ уһун үйэлэниигэ аналлаах дьаһаллары сөптөөхтүк ыыта сылдьар эбиппит.

Мин бэйэм биология учууталынан 30 сыл, кэлин идэбин уларытан социальнай педагогунан 18 сыл үлэлээтим. Өссө кэлин туһалаах буолуо диэн, 2012 с. доруобуйаны бөҕөргөтөр үлэнэн дьарыгыраары, тэрийээччи-педагог идэтин баһылаабытым. Доруобуйаны эдэр эрдэхтэн харыстаатахха, мэлдьи бөҕөргөтө сырыттахха, киһи үйэтэ уһуур, дьоллоох олоҕу олорор.

Бэйэм тэрийбит «Доруобуйа» түмсүүм үлэтин сыл аайы сайыннарабыт, кэҥэтэбит. Ол курдук, кэлиҥҥи сылларга сарсыарда сэрээккэ оҥоруутун киллэрбиппит. Сайын куораттан кэлэр биир дойдулаахтарбыт сэрээккэлээн чэбдигирэллэр. Олус туһалааҕын билэммит, сарсыардааҥы сэрээккэни кыһыннары-сайыннары утумнаахтык ыытабыт. Быйылгыттан хаалыктаах хаамыыны киллэрдибит. Онон, бастаан чаас аҥаара хаалыктаах хаамабыт, онтон сэрээккэлиибит. Сылыйыы, хамсаныылаах эрчиллиилэр, тыыныы гимнастиката, даоскай (кытай) ис турук эрчиллиилэрэ, түмүктүүр эрчиллиилэр киирэллэр. Ким баҕалаах уонна кыахтаах нэдиэлэҕэ 2-3 киэһэ аҥаардас хаалыктаах хаамыынан эбии дьарыгырар. Атын сирдэргэ олорор дьон төлөпүөнүнэн сүбэлэтэн, үөрэттэрэн эмиэ дьарыктаналлар. Сорохтор анаан кэлэн үөрэттэрэн бараллар, сорох улуустар маас­тар-кылаас ыыттараллар. Онон, уһун үйэ­лэнии кистэлэҥнэрин билиэн, баһылыан баҕалаах дьон элбии турара киһини үөрдэр.

«Аахса барбаппыт

Кырдьар саастары,

Эрчиллэргэ бэлэммит.

Чөл олохтоох,

Доруобай буоларга

Мэлдьитин дьулуһабыт.

Доҕотторбут бары кэлиҥ

«Доруобуйа» түмсүүгэ,

Үтүө санаа, чэгиэн мөссүөн –

«Доруобуйа» түмүгэ.

Өрүү мөлтөөбөт

Төлөн сүрэхпит

Күүс-уох да баар биһиэхэ,

Көхтөөх, эрчимнээх,

Үлэ аргыстаах

Буоларга ыҥырабыт».

Марфа НОГОВИЦЫНА, «Саха сирэ» хаһыат, edersaas.ru

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0