Эһэбит Эллэй, былыргы ыраахтааҕыбыт Тыгын Дархан саха дьонун олоҕун үөһэттэн көрө, араҥаччылыы сылдьалларын биллэрдилэр. Саха сиригэр, бэнидиэнньиктээҕи уларыйыы кэмигэр, олоҥхоҕо ойууланар силлиэ-тыал түстэ.
Иллэрээ күн киэһэ Ил Дархан кэбиниэтигэр ыҥырыллан олорон, кылаабынай эрэдээктэрдэр ханнык уларыйыы тахсыан билбэт этибит. Арай, көрсүһүү саҕаланарын кэтэһэ олорон, кэбиниэт түннүгүнэн көрөн “туох ааттаах силлиэтэ түстэ?” диэн хас да киһи саҥа аллайбыта баара…
“Тыаллаах бэнидиэнньик” хронологиятын ырыттахха, икки салайааччы — Егор Борисов уонна Айсен Николаев ити күн биир санаанан сылдьыбыттара дьэҥкэтик көһүннэ.
Кэлин биллибитинэн, А.С.Николаев Москва бириэмэтинэн, 12.00 чааска Кириэмилгэ ыҥырыллар, оруобуна ити бириэмэҕэ Дьокуускайга (18.00 чааска) Е.А.Борисов сонуну киэҥник тарҕатар сириэстибэлэр кылаабынай эрэдээктэрдэриниин көрсөр. Уурайарын официальнайдык иһитиннэрэр уонна ону норуокка тиэрдэргэ этэр.
Манна, бу быһаарыныытын Егор Борисов аан бастаан норуотугар, ол эрэ кэнниттэн чунуобунньуктар аппарааттарыгар (премьер Евгений Чекин да билэ илигэ) иһитиннэрбитин бэлиэтиир тоҕоостоох. Салайааччы норуотугар сыһыана, туох-ханнык иннинэ, норуотун иннигэр эппиэтинэстээҕэ көһүннэ.
Айсен Николаев ананыаҕын төһө да биллэр, Егор Борисов процедураны толору тутуспут эбит: дойду баһылыга Владимир Владимирович Путин иннинэ (РФ 184-с Федеральнай Сокуонунан кини эрэ этэр боломуочуйалаах) кини аатын ааттыыр кыаҕа суоҕа. Көрсүһүүтүгэр маны таайтаран эрэ эппитэ: “Айсен Сергеевич мин ааттаабыт дьонум ортотугар баар…”
Эрэдээктэрдэр кэннэ, 20.00 чааска кини миниистирдэрин, дьаһалтатын үлэһиттэрин муспут, махтал тылларын эппит (бу састаабынан бырабыыталыстыба балаҕан ыйын 10 күнүгэр диэри үлэлиэ). Ол кэмҥэ оруобуна Айсен Сергеевич Николаев Кириэмилгэ көрсүһүүттэн тахсыбыт, Ил Дархан эбээһинэһин толорооччунан анаммыт сонуна Саха сиригэр тигинээн кэлэр. Барыта – орун-оннугар.
Уопсастыба бу соһуччу уларыйыыны холкутук ылыммыта социальнай ситимнэргэ да көһүннэ: батсаабынан дьон-сэргэ Егор Афанасьевичка үлэтин иһин махтанна, дьолу-соргуну баҕарда.
Уларыйыы тыала үрэн, саха дьонун бэрт сотору балаҕан ыйын 9 күнүгэр тиэрдиэҕэ. Саха сирин историятыгар хаһан да буолбатах улахан быыбар ыытыллыаҕа:
1. Ил Дархан
2. Ил Түмэн 70 дьокутаата (биир мандааттаах –35, испииһэгинэн — 35)
3. Дьокуускай баһылыга (улуустар баһылыктара)
4. Улуустар Сэбиэттэрин дьокутааттара.
Ити барыта биир күн! Балаҕан ыйын 10 күнүгэр өрөспүүбүлүкэ историятын саҥа кэрдиис кэмэ арыллара саарбаҕа суох.
Бэнидиэнньиккэ, эмиэ олоҥхоҕо курдук, 21.00 саҕана күн тыкта, тыал тохтоото, ылааҥы киэһэ үүннэ. Кырдьаҕас дьон сылыктаабытынан, ити – үчүгэй бэлиэ.
Прокопий БУБЯКИН, «Саха сирэ» хаһыат, Еdersaas.ru саайт кылаабынай эрэдээкэтэрэ.