Владимир Соловьев: «Алта улууска «саалаах» буруй тахсыбата»

Ааптар: 
Бөлөххө киир:

Сэби-сэбиргэли туттан буруйу оҥоруу туругун туһунан ыйытыыларбытыгар РФ Росгвардиятын Саха сиринээҕи управлениетын начальнигын солбуйааччы — Лицензияны биэрэр, көҥүллүүр киинин начальнига, полиция полковнига Владимир Соловьев хоруйдуур.

 Вера МАКАРОВА, «Саха сирэ» хаһыат, https://edersaas.ru/  

— Владимир Васильевич, былырыын сааскыттан эн салайар кииниҥ ис дьыала уорганнарыттан хаттаан тэриллибит Росгвардия управлениетыгар бэриллибитэ. Итинэн сибээстээн, ааспыт сыллааҕы үлэҕититтэн кылгастык билиһиннэрэ түһүөҥ дуо?

— Бу сыл тохсунньу 1 күнүнээҕи туругунан, биһиги кииммит салааларыгар 88 сотрудник үлэлиир. Гражданскай саалаах-саадахтаах 110.686 киһи хонтуруолбутугар сылдьар. Бу дьоҥҥо уопсайа 162.539 сэп-сэбиргэл баар. Учуокка 110 юридическай сирэй уонна 126 чааһынай харабыллыыр тэрилтэ турар.

Ааспыт сылга 115.205 бэрэбиэркэ ыыппыппыт түмүгэр, 6876 сэп-сэбиргэл былдьанна. Ис дьыала уорганнарын кытта бииргэ үлэлээн, бу эйгэҕэ сокуону кэһии 3695 чахчытын буллубут. 642 лицензия быһылынна, 2 чааһынай харабыллыыр тэрилтэ сабылынна, 10 харабыл дастабырыанньатыттан матта.

Сааны-саадаҕы, сэби-сэбиргэли сокуоннайа суохтук оҥоруу, ылыы, батарыы уонна харайыы иһин 224 холуобунай дьыала тэрилиннэ.

— Оттон сэби-сэбиргэли туттан буруйу оҥоруу төһө элбэх таҕыста?

— Ааспыт сылга 87 буруйу оҥоруу регистрацияланна (2015 сылга 94 этэ). Ол эбэтэр, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 7 %-нан аҕыйаата эрээри, 14 улууска үрдээһин бэлиэтэнэр: саамай элбэх – Үөһээ Бүлүүгэ (4-тэн 11-гэ диэри), Дьааҥыга (3-тэн 6-ҕа диэри), Дьокуускайга (1-тэн 8-ка диэри).

Алта улууска – Анаабырга, Өймөкөөҥҥө, Уус Алдаҥҥа, Эбээн Бытантайга, Аллайыахаҕа уонна Нерюнгрига – сэби-сэбиргэли туттан буруйу оҥоруу тахсыбата.

— Көрүҥнэринэн ырыттахха, быһыы-майгы хайдаҕый?

— Өлөрүү икки төгүл элбээтэ – 2015 сылга 9 түбэлтэ эбит буоллаҕына, ааспыт сылга – 18. Киһини сэрэҕэ суохтан өлөрүү – 5 чахчы (4 этэ), киһини ыараханнык эчэтии (Холуобунай кодекс 111-с ыстатыйата) – 4-тэн 1-гэ диэри аччаата, күлүгээннээһин – 15 түбэлтэ (2015 с – 11 этэ). Сокуоннайа суох бултааһын (258-с ыстатыйа) – 24-тэн 18-ка диэри. Сааны уоруу — 24 чахчы (2015 сылга 41 этэ). Талааһын, былаас бэрэстэбиитэлигэр сэптээх-сэбиргэллээх саба түһүү, утарылаһыы чахчылара бэлиэтэммэтилэр.

 — Туох эппиэтинэс сүгүллэрин туһунан дьоҥҥо санатыахха… 

— Саалаах дьон маны бэркэ билэр буолуохтаах. Урут сааны-сэби туттан ыар эбэтэр ураты ыар буруйу оҥорбут киһи саа ылар бырааба букатыннаахтык быһыллар. Оттон сааны харайыы, илдьэ сылдьыы ирдэбиллэрин кэһии түмүгэр ыар буруйу оҥоруу таҕыстаҕына, накаастабыл миэрэ – РФ Холуобунай кодексатын 224-с ыстатыйатын 2-с чааһынан, 2 сылга диэри болдьоххо көҥүл быһыллыан сөп.

— Докумуоннары туттарыы болдьоҕун туһунан…

— Сэп-сэбиргэл көҥүлүн болдьоҕо бүтүө икки-үс ый иннинэ Росгвардия отделыгар тиийэн, докумуоннары туттарары умнумаҥ. Биэс сылга илдьэ сылдьар көҥүлү ылыы туһуттан баара-суоҕа 10 солк. суумалаах госпошлина төлүүрү таһаҕас оҥостубат ордук. Эбэтэр  “Госуслуги” диэн сайтка киирэн, электроннай сайабылыанньа ыытан, боппуруоһу түргэнник быһаарыахха сөп.

   — Төлөбүр суумата үрдээн, бэйэ баҕатынан регистрацията суох араас сэби-сэбиргэли туттарыы хайдаҕый?

 — СӨ бырабыыталыстыбата буруйу оҥорууну сэрэтэр өрөспүүбүлүкэтээҕи бырагыраама чэрчитинэн сылын аайы үп-харчы көрөр буолан, нэһилиэнньэ сокуоннайа суох харалла сылдьар сааны-сэбиргэли туттарыыта көхтөөх диэххэ наада. Ааспыт сылга оннук 573 сэби-сэбиргэли, 95 тыһыынчаттан тахса ботуруону туттардылар (2015 сылга – 1000-тан тахса сэп-сэбиргэл). 2015 сылга ити сыалга 7 мөл. 400 тыһ. солк. көрүллүбүтэ, былырыын – 5 мөл. солк., быйыл 5 мөл. 700 тыһ. солк. көрүллэн турар.

Гражданин аҕалан биэрбит саатын-саадаҕын хамыыһыйа тутар, онтон бэрэбиэркэ барар (ханна эмит регистрацияламмыт, уоруллубут, буруйу оҥорууга кыттыбыт эҥин буолуон сөп). Ол кэнниттэн хамыыһыйа “харчы төлүүргэ” диэн быһаарыы таһаарар, ол харчы баан каартатыгар, счеттарыгар түһэр. Харчыны СӨ бырабыыталыстыбата төлүүр.

Маныаха биири бэлиэтээн эттэххэ, сэби-сэбиргэли туттарыан баҕалаах дьоҥҥо Росгвардия үлэһиттэрэ дьиэлэригэр тиийэн, бэйэлэрэ боротокуоллаан, хомуйан, илдьэ барыахтарын эмиэ сөп. Оннук гыналлар даҕаны.

Вера МАКАРОВА, «Саха сирэ», https://edersaas.ru/

Хаартыскалар: РФ Росгвардиятын управлениетын пресс-сулууспата.

+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0